Atatürk dizisi" tartışmasını hatırlıyorsunuz.

Türkiye'ye büyük bir kampanyayla giren dijital yayın platformu Disney, Türk yapımcılarla Atatürk'ü anlatacak bir dizi anlaşması yapmış, ancak daha sonra yayınlamama kararı almıştı.

Aynı günlerde, ABD'deki Türkiye karşıtlığıyla hayatını sürdüren Ermeni örgütleri, "Atatürk dizisi yayınlanmasın" diye Disney'e karşı kampanya yürütüyordu.

Haliyle, "Disney, Ermeni lobisine boyun eğdi, Atatürk dizisini kaldırdı" tepkilerini doğurdu.

Haklı olarak...

Nihayet Disney, "Şirkette yönetim değişikliği oldu ve ABD ile İngiltere dışında üretilen bütün içerikleri platformdan kaldırma kararı alındı" gerekçesini açıkladı.

Yapım şirketi de, dizinin 'film' formatına dönüştürülerek Türkiye'de Disney'e bağlı Fox TV'de yayınlanacağını, daha uzun versiyonunun ise Türkiye'de ve dünyada sinema salonlarına gösterime gireceğini duyurdu.

Dizinin yapımcısı Saner Ayar, çekilen bölümleri sinema filmi haline getirdi.

Ve geçen cumartesi günü, dar bir grup gazeteciyi, filmin ön izlemesi ve soruları cevaplamak üzere davet etti.

Girişteki hatırlatmayı yapmamın bir sebebi de, açıklığa kavuşması gereken ilk konunun Disney'in kararı ile Ermeni lobisinin baskısı arasında ilişki olup olmadığıydı.

Ayar, Disney'den önce, yine ABD'nin en büyük platformlarından HBO'nun da 'yerel içerikleri yayınlamama' kararı aldığını hatırlattı.

HBO ve Disney'in asıl işi içerik üretmek. Yayın platformu olarak Netflix gibi kurumlarla rekabette zorlanıyorlar ve bu alanda küçülmeye gidiyorlar.

Ermeni lobisinin kampanyası birkaç gün sonra başlıyor.

Ermeni lobisi Disney'in kararı üzerine 'biz engelledik' propagandası için bu kampanyayı başlatmış olabilir mi

Mümkün.

Benim hala şüpheyle yaklaşmamın nedeni, Disney'in bunu basit bir açıklamayla izah edebilecekken, dallanıp budaklanmasına zaman tanıması...

İkinci konu şuydu: Atatürk dizisifilmi dünyada gösterilmeyecek miydi

Disney, Fox'ta filmi yayınlatmakla kendini kurtaracak, konu, Atatürk'ü Türklere göstermekle kapanacak mıydı

Saner Ayar, bu konuda iyi şeyler söyledi:

Film, iki bölüm halinde yayınlanacak. Birinci film, 3 Kasım'da Türkiye ile birlikte İngiltere, Fransa, Almanya, Belçika, Hollanda, tüm Balkan ülkeleri, Azerbaycan, Kazakistan ve Ortadoğu'da 30'dan fazla ülkede sinemalarda vizyona girecek. Berlin, Brüksel, Rotterdam, Paris, Bakü, Dubai ve Almatı'da özel gala yapılacak.

İkinci film de ocak başında yine sinemada yayınlanacak; 1 Eylül 2024'ten itibaren dünya çapındaki dijital platformlarda izleyicilerle buluşacak.

Birçok Türk filmi Avrupa'da birkaç ülkede, birkaç salonun belli saatlerinde gösterime girer, "Avrupa'da gösterime girdi" denilir.

Ayar'ın verdiği bilgiye göre, bu kez öyle olmayacak, bir Hollywood filmi nasıl vizyona giriyorsa Atatürk filmi de öyle girecek Avrupa sinemalarına.

Ayar, Hollywood'daki grevi de hatırlatarak, "Yeni Amerikan filmleri çok az ve bu bizim için fırsat olacak" dedi.

Film, bu sektörün doğası gereği son olarak da video platformlarında yayınlanacak.

İzleyici kitlesini geniş tutmak için filmin Almanca ve Arapça dublajının yapıldığını da eklemeliyim.

Özellikle Almanlar, altyazılı film izlemekten hoşlanmıyormuş!

Özetle, Atatürk filmi, Ermeni lobisine rağmen tüm dünyada gösterilecek.

Peki, Disney, yapımına katıldığı filmin gösterimleri konusunda bir baskı altında kalırsa engel çıkarabilir miydi

Ayar, filmin 'tüm haklarının' kendilerinde olduğunu, Disney'le telif konusunda bir ilişkilerinin kalmadığını vurguladı.

Bu konuda beni tatmin etmeyen tek şey, Disney'in, filmi sadece grubun Türkiye kanalında yayınlatarak "Ermeni lobisinin baskısına boyun eğdi" tartışmasından kurtulacak olması...

Fox'ta yayınlanacak versiyon ve sinema versiyonunda, Ermeni lobisinin baskısı dikkate alınarak 'kesilen' sahneler var mıydı

Yokmuş.

Zaten filmin konusunun da Atatürk'ün de Ermeni olaylarıyla bir ilgisi yok.

Onların derdi, Türkiye ve Türkler, Atatürk gibi pozitif bir figürle dünya gündemine girmesin!..

Umarım çok geçmeden bir emperyalizm projesi olan Ermeni çeteciliği üzerine de gerçeklere dayalı filmler yapılır.

Film için Üzeyir Karataş'tan 'Osmanlı dili' danışmanlığı alındı.

Özellikle üniversitelerde, büyük şehirlerde herkes hemen her aksana bir ölçüde maruz kalır ya... Ben de 'aksanlara maruz kalma ortalaması'nı temsil eden bir vatandaş olarak söyleyebilirim, Rumeli aksanı kulağıma gayet doğal geldi.

Askeri alanda Tuncel Koç, kostümler için Kadir Türker Geçer; mekan, yaşam ve genel sanat alanlarında Orhan Çekiç, Saadet Özen ve Hacı Mehmet Duranoğlu danışmanlık yaptılar.

Mekanların, sokakların çoğu yeniden yapıldı. Üniformalar için iplik ve kumaş dönemi yansıtacak şekilde özel olarak üretildi.

Ateşlenebilen bin 400 silah yeniden imal edildi.

Çanakkale çekimleri, taarruz zamanı yani gün ağarırken yapıldı.

Kalabalık sahneleri de gerçek oyuncular oynadı, dijital çoğaltma yapılmadı.

Sadece Gelibolu'yu ateş altına tutan işgal donanması dijital olarak filme eklendi; başarılıydı.

Oyunculuğa dair konuşmak bana düşmez.

Sadece şunu söylemekle yetineyim;

Film 'insan' olarak Atatürk'ü ele alıyorsa da, oyuncu Aras Bulut İyinemli'nin zaman zaman 'heykel' görüntüsü vermesi dikkatten kaçmıyor.

Ama bu bir eleştiri değil.

Belki 80 darbecilerinin devlet politikasına dönüştürdüğü 'Heykel Atatürk' politikasının kaçınılması zor etkisi...

Zira oyuncunun rolünü insanlaştırma gayreti, özellikle Almanca, Bulgarca, Fransızca ve Arapça konuşma sahnelerindeki kulak tırmalamayan başarısı çok bariz.

Filmde Atatürk üzerinde tartışma yaratacak 'o iddia gerçek değil, şu görüntü yanlış, bu yakışıksız' gibi bir sahne var mı

Karakterlerin, yaşam tarzlarının karakterlerin gelecekte oluşacak 'tarihi kimlikleri' ile değerlendirilmesi başka bir şey, 20-30 yaşında genç adamlar olarak o günün koşullarındaki yaşamları başka bir şey.

Filmi izleyecek olanların, bu konuyu yapımcı ve yönetmenin sözlerini dikkate alarak değerlendirmeleri daha sağlıklı olur.

Yapımcı Saner Ayar'ın,"Bu yola Atatürk'ün Samsun'a ayak basışının 100. yılında 2019'un başında çıktık. Filmi Cumhuriyet'in 100. yılında seyirciyle buluşturmayı hedefledik. Bir ulusa ve lidere bugünden değil, yaşadığı andan bakmak istedik" sözleri, yönetmen Mehmet Ada Öztekin'in söyledikleriyle örtüşüyor: "Bu bir belgesel değil. Biz bir drama çektik. Herkesin zihninde ve kalbinde başka bir Atatürk var. Buradaki ana soru şuydu: Türk insanının kafasındaki Atatürk'ü doğrulamayı mı amaçlayacağız, yoksa tüm dünyanın izleyeceği, onu tanıyıp hayran olacağı bir Atatürk filmi mi yapacağız O büyük kahramandı. Ama ondan önce bir insandı... Peki bir insan, bir yetim kahramana nasıl dönüşür... Hangi özellikleri onu bir lider haline getirir.. Dünyaya sıradan bir ailede sıradan biri olarak gelen Mustafa'nın tutkuları, azmi ve vicdanıyla -zamanının koşullarında- nasıl bir kahramana dönüştüğünü anlattık."

'Atatürk olacak çocuk'tan al mesajı

Emre Mete Sönmez, filmde çocuk Mustafa'yı canlandırıyor.

Baba Ali Rıza Bey