Tarihi bir dönemin kritik eşiklerinden birini yaşıyoruz. Bir taraftan küresel belirsizliklerin arttığı, büyük güç rekabetinin küresel bir hal aldığı ve bütün bölgesel alt sistemlerde hissedildiği kapsamlı bir dönüşüm süreci yaşanıyor. Diğer taraftan da Türkiye, neresinden bakarsanız bakın küresel hale gelmiş sorunların adeta göbeğinde yer alıyor: Ukrayna savaşı, Kafkaslardaki kırılgan barış süreci, Balkanlar'da patlamaya hazır yerel çatışma dinamikleri, Yunanistan'ın revizyonist söylem ve siyaseti, Doğu Akdeniz'deki enerji rekabeti ve ABD'nin bölgeye artan ilgisi, Kuzey Afrika hattının en sıcak konusu olan Libya'nın parçalanması, Suriye'de devam eden istikrarsız ortam, Irak'taki siyasi kırılganlık, İran'da devam eden protestoların ürettiği belirsizlikler. Listeyi çoğaltmak mümkün görünüyor. Zira Ukrayna savaşının neden olduğu enerji ve gıda krizi Türkiye için hem fırsat hem de yeni riskler barındırıyor. Bütün bu başlıklara iklim değişikliği gibi çevre konularını ve yaklaşan muhtemelen de yılın ilk yarısında göreceğimiz- küresel ekonomik durgunluk eklendiği zaman Türkiye'nin 2023'e girerken jeopolitik ortamının son derece hareketli olacağı anlaşılıyor. Bu başlıklardan 2023 yılında en fazla konuşacağımız yine Ukrayna'da devam eden savaş olacak. Savaşın sona ermesi pek mümkün görünmüyor. Derinleşerek devam edeceğine yönelik beklentiler ise oldukça fazla. Zelensky'nin Washington ziyareti ABD'nin Ukrayna'ya yönelik askeri yardımını arttıracağını, en önemlisi de niteliğini değiştirmekte olduğunu gösteriyor. O halde savaşın devam edeceği senaryoya hazırlıklı olmakta fayda var. Savaşın devam ettiği bir durumda, eğer daha da şiddetlenmezse, Türkiye'nin pozisyonunu daha da güçlendirerek sürdürmesi mümkün. Hatta bu pozisyon Türkiye'yi diplomatik ve jeopolitik olarak daha da güçlendirecek. Enerji, Avrupa güvenliği ve gıda güvenliği gibi konularda Türkiye oynadığı aktif rolünü daha da derinleştirebilir. Savaşın yön değiştirmesi ya da derinleştirmesi durumunda ise Türkiye'nin mevcut pozisyonunu sürdürmek zorlaşabilir ve Ankara-Brüksel-Washington hattında gergin bir süreç yaşanabilir. 2023 yılında Ukrayna savaşıyla konuşacağımız belki de en kritik başlık Karadeniz. Karadeniz'in savaş sonrası ABD'nin menziniline daha fazla girdiği ve bu noktada Karadeniz ülkeleriyle Rusya karşıtı yeni bir süreç inşa etmek istediği anlaşılıyor. Bu anlamda "Genişletilmiş Karadeniz Projesine" dikkat etmekte fayda var. 2023'ün pozitif gündemi açısından Ortadoğu normalleşme sürecinin hız kesmeden devam edeceğini öngörebiliriz. Bölge, Ukrayna savaşından sonra ülkelerinin kendilerini yeniden konumlandırdıkları bir süreç yaşıyor. Normalleşme de bu atmosfer içinde gerçekleşti. Suudi Arabistan, BAE, İsrail ile sürdürülen normalleşme sürecinin daha fazla pekişeceğini söyleyebiliriz. Mısır ile yavaş ilerleyecek ama sonunda 2022'den daha farklı bir sürecin yaşanması güçlü bir olasılık. Suriye dosyası ise süprizlere açık. Yılın sonunda Moskova'da yapılan üçlü zirve 11 yılın ardından atılan en büyük adımdı. Üçlü mekanizmanın sürdürülebilir bir yapı olarak 2023 yılında devam edeceği ve adım adım dosyalar üzerinden ilerleyeceği anlaşılıyor. Terör, mültecilerin geri dönüşü ve siyasi çözüm konusunda hızlı bir gelişme beklemek doğru olmaz, ancak ilerlemelerin kaydedileceği de açık. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Esad arasında bir görüşme olur mu bilemem ancak seçimlerden önce böyle bir görüşmenin Moskova'nın aracılığıyla gerçekleşmesi kimseyi şaşırtmayacak. Olası sonuçları