Yıl 1792. Büyük Fransız Devrimi, üç yaşında.24 Haziran sabahı, Tuileries Sarayı'nın önünde, her birini dört atın çektiği iki yaylı duruyor. Fizik bilgini, kont ve şövalye De La Borda, ünlü kimyager Lavoisier; filozof, matematikçi ve devrimci yasama meclisi milletvekili Condorcet, dostları Pierre Mechain ve Jean Baptiste Delambre adlı astronomi bilginlerine "güle güle" demeye gelmişler. Zamanın en önemli bilim insanlarını bir araya getiren bu yolculukla, tarihi tarih yapan o sıra dışı ve korkunç maceralardan biri, "metre"nin öyküsü başlıyor...Herkes için "özgürlük, eşitlik ve kardeşlik" amaçlayan, ve bu amacı "evrensel" olarak betimleyen cumhuriyetçi devrim meclisi; Delambre ve Mechain'i yepyeni, tek bir ölçü birimi saptamakla görevlendirmiş. Dünyada o güne değin ortak bir uzunluk ve ağırlık ölçüsü yok. Her ülkede kullanılan ölçüler farklı, zaten hepsi yaklaşık ve birbirini tutmuyor. Yalnız Fransa'da bile arşın, parmak, avuç, ayak gibi tam 800 ölçü birimi var. Yurttaş Delambre ve Mechain, Fransa'yı bir uçtan diğerine kateden Paris meridyenini ölçmeye gidiyorlar. TÜM İNSANLIĞA BİR ÖLÇÜDelambre, Dunkerque'ten başlayacak ölçümlerine; Mechain ise Barcelona'dan. İki bilgin, Paris meridyenini ölçe ölçe Rodez'de buluşacaklar.Bu görkemli maceranın planlayıcılarından olan milletvekili Condorcet, iki bilginin yolculuklarını henüz başlamadan "tüm halklara ve zamanlara" adamış.Peki Paris meridyeni (boylam) ile ortak bir uzunluk biriminin ne ilgisi varDunkerque ile Barcelona arasındaki boylam parçasının ölçümü, tüm meridyenin uzunluğunu hesaplamaya yarayacak ve bu uzunluğun 40 binde 1'i, "ölçüt" alınacak. Yeni ölçütün isim babası Borda, "Metre, diyeceğiz ona!" diye ilan etti genç cumhuriyetin devrimci meclisinde.Metre'nin ölçüsü, ağırlık birimi kilogramın da hesaplanmasına yarayacak ve her iki ölçüm de matematiğe çağ atlatacak olan "ondalık sistem"e göre yapılacak.İki bilginin adım adım meridyen ölçüm yolculuğu, tam altı yıl sürüyor, sevgili okurlarım. Bu altı yıl içerisinde süregelen Fransız Devrimi, kralın kafasını kesiyor. Kraliyet ilga ve cumhuriyet ilan ediliyor. Tüm ülkeden yüz binlerce "potursuz , yani üniformasız, silahsız ve pusatsız" yurttaşlar ordular oluşturuyor. TARİHİ BAZEN YOKSULLAR YAZARÇünkü Avrupa krallıklarının orduları, cumhuriyetçi Fransa'ya savaş açmışlar. Dört bir yandan saldırıyorlar. Kulluktan yurttaşlığa geçen Fransız halkının, dağıttığı kraliyet ordusundan kalan top sayısı yetersiz. Tüm kilise çanlarını eritip top döküyorlar. Barutları yok. Tüm evlerin, tüm ahırların rutubetli duvarlarını kazıyor, güherçile çıkarıyor, barut yapıyorlar. Koskoca Avusturya imparatorunun kumanda ettiği düşman ordularını geri püskürtüyor, o potursuzlar. Paris'te "terör" dönemi başlıyor. Bilgin milletvekili Condorcet, idam ediliyor. Yurttaş Delambre ve yurttaş Mechain ise tarihin bu dehşet diliminde hep meridyeni ölçüyorlar. Adım adım, tüm Fransa'yı katediyorlar. Delambre, defalarca tutuklanıyor. Paris'teki devrimciler birbirlerini