Herkes kârlı çıktı

Finlandiya, İsveç ve Türkiye'nin son dakika uzlaşmasından Rusya dışında herkes kârlı çıktı. NATO genişleyebileceğini, tek sesle konuşabileceğini, üyelerinin güvenlik endişelerine çözüm üretebileceğini gösterdi. Finlandiya ve İsveç verdikleri tarihi kararın gecikmeden doğabilecek sonuçlarına katlanmaktan kurtuldu. Avrupa rahatladı, Amerika liderliğini bir kez daha tescilledi. Ama en kârlı çıkan Türkiye oldu.Her şeyden önce 10 maddelik mutabakat metninin imzalanması, bu ülkelerin yaslarından uygulamalarına Türkiye'nin istediği değişiklilikleri yapmak üzere resmen taahhüt ettiler. Silah satışına kısıtlama koymayacaklarına diplomatik esneklik ve dille söz verdiler. Türkiye'nin iade talebinde bulunduğu ve bulunacağı insanları iade edeler mi ya da edebilirler mi bilinmez ancak PKK'nın ve yan kuruluşlarının bundan sonra bu iki ülkede, özellikle de İsveç'te eskisi kadar rahat edemeyeceği kesin. Benzerini Türkiye'nin tanımına atfen kabullenilen FETÖ için de söylemek mümkün. Evet, imzalanan belge bir antlaşma değil. Ayrıca iade konusu başta olmak üzere içinde muğlaklık da barındırıyor. Fakat üyelik süreci de henüz bitmiş değil. Şu an sadece davet çıkartıldı. İsveç ve Finlandiya'nın üyeliği parlamentoların, yani TBMM'nin onayı sonrasında gerçekleşecek. Başka bir deyişle Türkiye bundan sonraki süreç üstünde söz sahibi olacak, teknik düzeyde zorluk çıkartma hakkını da elinde bulunduracak. Kurulan takip mekanizması ise bu sürecin yönetilmesinde etkin rol oynayacak.Pazarlık etmemiş olsaydı, ittifakın genişlemesini tevekkülle kabullenip iyi olur deseydi Türkiye ne bunları, ne de Madrid Zirve Deklerasyonu'nun beşinci maddesinde ittifakın üyelerine yönelik terör tehdidinin Rusya tehdidiyle aynı paragraf içinde anıldığını görebilirdi. Belki Strateji Belgesi'nin 10'uncu maddesindeki genel terör vurgusu yine olurdu ama Rusya kadar terörizme de karşı olacakları bu şartlar altında bu kadar şiddetle vurgulanmazdı. Deklarasyon'un 18'inci maddesinde de üçlü mutabakat kayda geçmezdi.Diğer yandan ifrata vardırıp bu pazarlığı uzatması Türkiye için iyi olmazdı. Baskı altında kalır, NATO'yu rehin almakla suçlanır, Amerika ile olan diyalog kanallarının kapanmasına neden olurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan Başkan Biden ile görüşemez, ABD ile Türkiye arasındaki sorunlar konuşulamaz, Amerikalıların Türkiye'nin güvenliğinin ittifakın güvenliği demek olduğunu hatırlamazdı. F-16 sorunun çözümü için yönetim cephesinden iyi niyet mesajları verilmezdi. Türkiye pazarlığı dozunda tutarak alabileceğinin en iyisini aldı. Finlandiya ve İsveç aracılığıyla tüm müttefiklerine endişelerini aktardı, onların dolaylı yollardan da olsa kaygılarına ve çıkarlarına saygı göstermesini sağlayacak bir sürecin başlamasını sağladı. Atlantic Council'ün görüşünü aktardığı Ian Brezezinski'nin söylediği gibi başlatılan bu süreç (o Erdoğan dese de) Türkiye'ye NATO'nun geri kalanıyla pazarlık etmek için önemli bir fırsat penceresi açtı.