Zeugma çok sayıda eserini suya kurban verdi. Perre'nin toprak altındaki varlığı bilinen binlerce metrekare mozaiğiyse gün yüzü görmeyi bekliyor. "Küçük ama mutlu." Coğrafyacı Strabon, doğuyla batıyı, Yunan'la Pers'i ve hatta Roma'yı aynı bünyede buluşturan Kommagene Krallığı'nı böyle tanımlar. Batısında Fırat'a dayanmış şekilde, bugünkü Adıyaman, Gaziantep ve Kahramanmaraş'ı içine alan bir bölgede hüküm süren Kommagene'den bize ulaşan kalıntıları gezip, coğrafyanın sıcak insanıyla muhabbet ederken, "Bu sıcaklık binlerce yıl öncesinden günümüze genetik bir miras mıdır" diye düşünürsünüz...O kadar barışçıldır ki Kommagene, Nemrut'ta 2 bin 150 metredeki dev heykeller olmasaydı kimbilir kim hatırlayacaktı Antiokhosgilleri... Yine de krallığa en parlak dönemini yaşatan I. Antiokhos'u ayrıca not düşmek gerekir bu satırlara.Yazıtlarla belgelenen sıfatları "Tanrı", "Adil", "Tanrının Tezahürü","Kurucu" olan bir kral, hükmünden 2 bin yıl geçse bile güzel ve güçlü şekilde anılmayı hak etmez mi zaten.O kral ki kendisini tanrılardan, yarı tanrılardan daha görkemli ve şık tasvir ettirmeyi de ihmal etmemiş.1.Antiokhos'un dış politikası çağına göre ileri düzeyde diplomasi içerir. Kendisini "Romalılar ve Helenlerin Dostu", olarak da tanımlayan Antiokhos, bu sayede Roma ve Parthlar arasındaki krallığının bağımsızlığını korumayı başarmış. Ölümünün ardındansa tanrısal hükümdar kültü önemini yitirmiş; onu yavaş yavaş yutan Roma, Kommagene'yi eyaletleştirmiş.Septimus Severus Köprüsü gibi iddialı inşaat ve altyapı projeleri, Zeugma villarının zengin estetiği Roma Dönemi'nde Kommagene'de artan refah düzeyinin göstergesi olmuş. Kommagene tanrıları bu kez tasvirlerde kendilerini Roma imparatorlarıyla el sıkışırken bulmuş.Zamanın tanığı mozaiklerÇetin coğrafyaya rağmen insanlarının inceliği, Kommagene'nin "barış yüzyılı" ve bugüne yansımaları hakkında ipuçları verir. Samosatalı (Samsat) Zosimos'un en nadideleri Zeugma evlerinin tabanını süsleyen mozaikleri gözünüzde canlanır. O mozaikler ki yıllarca ne coşkulara, ne kederlere tanık olmuş.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6841654;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6841654;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlarmenderes-ozelperreden-samsatli-cikar-mi-6841654' });Ne yazık ki sanat eseri mozaiklerden bir kısmı şimdi sular altında kendilerine bekçilik yapan barajların ekonomik ömrünü tamamlanmasını bekleyecek daha onca yıl.Binlerce metrekare mozaik de Adıyaman'da üzerine Örenli mahallesinin kurulduğu Perre antik kentinde henüz uykuda. Nekropolüyle birlikte "şimdilik" yüzölçümü 82 hektar olarak belirlenen Perre'de 1980'lerde önemli mozaikler keşfedilmiş. Ancak şahıs arazilerindeki bu keşifler, gerekli kamulaştırmalar yapılamadığı için gün yüzüne çıkarılamamış. Üzerine 50, 60 santim kalındığında toprak örtülen mozaikler yeniden aydınlanıp aydınlatacakları güne kadar uykuya yatırılmış. Keşke o gün belki yarın belki yarından da yakın olsaydı...Ama en azından binlerce yıl toprak altında beklemiş, birkaç yıl daha bekleyebilir diye avunabilir insanAdıyaman Müzesi Müdürü Mehmet Alkan, gün yüzüne çıkarılmasıyla Perre'nin önemli mozaik kentlerinden biri olabileceğini söylüyor. Alkan, Samosatalı Zosimos'a ait mozaiklerinden kentte bulunabileceği konusunda umutlu.İki dünya arasındaki ZeugmaBu toprakların özündeki memleketçilik iki hemşeri arasında "Toprağım" hitabında vücut bulur. Büyük sanatçı Zosimos da Samsat'la özdeşleşmiştir. Antik Samsat yani Samosata'nın önemli kısmı su altında kalsa da 21'inci yüzyılın Samsatlıları "toprakları" Zosimos'la ne kadar gurur duysa azdır.Zeugma'nın Fırat manzaralı evlerinin tabanlarını süslemek üzere döneminin önemli kentlerinden Zeugma'ya davet edilen Zosimos, ilk yaptığı mozaiklere,