Yanmaktır efendim biricik çâresi aşkın

Göz göze geldiklerinde karısı "Git git, sevgilin seni çağırıyor" der. Ezan okunmaktadır. Yıllardır gizli namaz kılan Yaman Dede'nin karısı, onun Müslüman olduğunu anlamıştır. Asıl adı Diyamandi. 1887 Kayseri, Talas doğumlu. Rum Ortodoks bir aileden. İdadi ikinci sınıftayken, Farsça dersinde hocası Şeyh Sâdi-i Şirazî'nin Gülistan'ından bazı parçalar okutur. Bir gün tahtaya birkaç beyit yazar. Hz. Mevlânâ'nın " Dinle neyden kim hikâyet etmede Ayrılıklardan şikâyet etmede" diye başlayan sözleri, genç talebenin içinde bir infilaka sebep olur. Tutuşmuş, yanmaya başlamıştır. O da şiir yazmaktadır. "Yamandi Molla" diye anıldığı medrese günlerinde, hocasının anlattığı tarihî bir hadise onun hem Müslüman olması hem de Hukuk Fakültesi'ni tercih etmesinde etkili olmuştur. Yıllarca kadılık yapan bir imam son günlerinde şöyle yakarır: "Yarabbi beni affet. Bunca sene kadılık yaptım, hep adalet üzre kararlar vermeye çalıştım. Fakat bir defasında, Müslüman emir ile gayr-ı Müslim bir vatandaşı arasında bir dava vardı. Onda da yine adaleti gözettim. Gayr-ı Müslim haklı idi, onun lehine karar verdim. Ama kararı verirken bir an gönlümden, 'keşke emir haklı olsaydı' diye geçti. Gayr-ı ihtiyarî de olsa gönlümden adaleti zedeleyeceğini sandığım böylesi bir düşüncenin geçmiş olmasından dolayı beni bağışla Yarabbi!" İstanbul'da nasipleneceği Mevlevî Şeyhi Ahmed Remzi Dede, onun adını "Yaman Dede"ye dönüştürür. Öğretmenlik yaparken Hukuk Fakültesi'ni bitirir, avukat olur ama öğretmenliği bırakmaz. Birkaç okulda birden, ücret almaksızın devam eder. Dinî merak ve çabalarından endişe eden ebeveyni, Dede'yi Fener Patrikhanesi cemaatinden bir Rum hanımla evlendirirler. Belma adında bir kızları dünyaya gelir. Yaman Dede gizli namaz kılar, gizli oruç tutar. Davetleri, ikramları kabul etmez. Kırk iki yıl böyle sürer. Dışarıda şehrin sapa yerlerindeki camilerine gider. Avluda bir tanıdık görürse, üzülerek uzaklaşır. Bu gizlilik dayanılmaz hâl alınca gerçeği açık eder. Haber, üç gün sonra Tasvir-i Efkâr'da "Yaman Dede ihtida etti" başlığıyla yayınlanır. Patrikhane derhal harekete geçer.