Tarihin ilk dönemlerinden bu yana hemen bütün toplumlarda farklı despotik yapılardan eli kanlı diktatörlüklere kadar pek çok tecrübe yaşanmış ve yüz yıllar içinde insanlık belli merhalelerden geçerek hukuk temeline dayalı daha demokratik yapılara kavuşmuştur.Kuşkusuz Müslüman toplumlar da tarihin döngüsü içinde benzer tecrübeler yaşamışlar, kendi medeniyet havzaları içinde belli dönemlerde başka medeniyetlerle mukayese edilebilecek düzeyde bir yönetim kalitesine sahip olmuşlar, matematik, fizik, astronomi ve filozofik alanda kayda değer eserler ortaya koymuşlardır.Ancak bu medeniyet baharı 11. Yüzyılla birlikte dinamizmini kaybetmiş ve giderek kendini tekrar etmeye başlamıştır. Doğal olarak kayıp yılların sayısı çoğaldıkça Müslüman toplumlar hem daha çok kendi içine kapanmış, hem de Batı'da yaşanan bilimsel ve teknolojik devrimlere geç kalmışlardır.Robert R. Reilly'nin "Müslüman Aklının Müherlenişinin Hikayesi" kitabında belirttiği gibi eğer Gazali yerine İbn-i Rüşd'ün fikirleri kabul görseydi belki de Müslüman aklı mühürlenmeyecekti. Maalesef Hassan Hanafi'nin de altını çizdiği gibi Gazali'nin aklı ve rasyonaliteyi eleştiren bilinmezci Eşari tutumunun siyaset anlamında tarih boyunca tüm hükümdarlara inanılmaz kolaylıklar sağlamıştır.Reilly'nin kitabında Fazlurrahman'dan aktardığı şu ifadeler, aklı reddeden Müslüman dünyanın otoriter bir zihniyete nasıl evrildiğini çok net olarak göstermektedir: "10. Abbasi Halifesi Mütevekkil'in Aristocu Doktrini reddetmesi Eşariliğin yeni argümanlar kazanmasına neden oldu. Atomik teori güçlendi. Doğal nedensellik inkar edildi. Ve İslam, aklı bütünüyle reddeden adeta devasa bir dogmaya çevrildi. Kalp İlmi, Keşif, İlham ve Keramet gibi bir takım metafizik terimler icat edildi. Vahiyler bu terimler aracılığı ile eğilip büküldü. Kısaca Eşari'lik kendi uydurduğu teoloji aracılığı ile gerçekliği reddetmiştir."Kabul etmek gerekiyor ki Müslüman dünya aklı ve bilimi esas alan bir yaklaşımı kaybettiği için bilimsel ve teknolojik gelişmelerin sadece bir müşterisi olarak kalmış, kendi toplumlarını güven içinde yaşatacak bir 'hukuk devleti' de inşa edememişlerdir.Çünkü Müslüman dünyanın zihin kodları hala 'halifelik hayali'ne irtibatlı olarak işlemektedir. Bu anlayışa göre Batı dünyası sapkınlık içindedir, bunun sebebi de materyalizmdir. Batı'nın bu sapkınlıktan kurtulabilmesi için Müslümanların 'cihat' düşüncesine bağlı kalarak halifeliğin yeniden tesis edilmesi elzemdir.Daha da vahim olanı, Müslüman dünyadaki İslamcı aydınların İslam'ı ideolojiye indirgemeleridir. Mesela Mevdudi gibi selefi aydınlar "İslam aslında sosyal hayata ve sosyal düzene alternatif sunan bir ideolojidir, cihat da İslamcının devrimidir" benzeri safsatalarla Müslüman zihinleri zehirlemişlerdir.Bu öylesine bir zihinsel sapmadır ki Müslüman dünyada işlenen bütün suçlar, hatta terörist