6. Zıddı ve mefhum-u muhalifi noktasından olmasaydı ifadesinin mütalâasıRisale-i Nur'da, "olmasaydı" kelimesinin kullanımını mefhum-u muhalifi noktasından da değerlendirmek icab eder. Anlatımda, zaman zaman müracaat edilen ve bir durumun zıddı olan bir başka durumdan hüküm çıkarma manasını taşıyan bir yorum metodu olan mefhum-u muhalif, anlatıma ayrı bir hareket getirdiği gibi, zihni, kıvraklığa da teşvik eder. İşte buna bir misal olarak mütalâası yapılacak metin şudur: "İ'lem eyyühe'l-aziz! Cenab-ı Hakkın atâ, kaza ve kader namında üç kanunu vardır. Atâ, kaza kanununu; kaza da kaderi bozar. Meselâ: Bir şey hakkında verilen karar, kader demektir. O kararın infazı, kaza demektir. O kararın iptaliyle hükmü kazadan affetmek, atâ demektir. Evet, yumuşak bir otun damarları katı taşı deldiği gibi, atâ da kaza kanununun kat'iyetini deler. Kaza da ok gibi kader kararlarını deler. Demek, atânın kazaya nisbeti, kazanın kadere nisbeti gibidir. Atâ, kaza kanununun şümulünden ihraçtır. Kaza da kader kanununun külliyetinden ihracıdır. Bu hakikate vakıf olan arif, "Ya İlâhî! Hasenatım senin atândandır. Seyyiatım da senin kazandandır. Eğer atân olmasaydı helak olurdum." der."1 Bediüzzaman, bu ifadeleriyle atâ kanununa dikkat çekmek ve onun ehemmiyetini öne çıkarmak için atân olmasaydı ifadesini kullanmıştır. Atâ kanunun icrası ile vuku bulan hâdise üzerinden yapılan genel bir değerlendirme ile yeniden atâya dikkat çekilir, onunla tecelli eden İlâhi rahmet nazara verilir. İş bu atâ ile zuhur eden karar değişikliğine vesile olan hasenata devama, bir başka noktadan baktırır. 7. Cebrî ve İtizalîyi göstererek ehl-i Sünnete dikkat çekmek noktasından olmasaydı ifadesinin mütalâası İtikadî istikamet göstermek maksadıyla Cebrî ve Mutezile mezheplerinin hatasına mukabil, olması gereken doğru itikad ve yapılması istenilen davranışa işaret eden, olmasaydı manasında kullanılan ifadeler vardır. Mütalâası yapılacak bir başka metin şudur: "Kısmet