Yeni Şafak Mehmet Akif Soysal - EYT'de madalyonun diğer yüzü nasılYakın zaman içerisinde kamuoyu ile paylaşılması beklenen EYT'liler hakkındaki kanun tasarısı gündemimizde yoğun yer alacağa benziyor. Meselenin EYT'lileri ilgilendirdiği kadar EYT'li statüsünde olanları çalıştıran işletmeleri ve vergi ödeyenleri ilgilendirmesi nedeniyle ayrı bir yüzü de bulunmaktadır.EYT ve kapsamı nedirKısaca hatırlamak amacıyla; 1999 yılında yürürlükte olan 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'na 4447 sayılı Kanun'la eklenen geçici 81'inci maddenin (B) bendi ile 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların emekliliği hak etme koşulları değiştirilmişti.Meselenin ana farkı; 8 Eylül 1999'dan sonra emekliliğe hak kazanmak için sigortalılık süresi ve prim gün sayısının yanında, yaş koşulu da aranmaya başlanmış olmasıdır. Değişiklikten önce, emekliliğe hak kazanabilmek için sigortalılık süresi ve prim gün sayısındaki koşulların karşılanması yetiyordu. Değişiklik öncesinde kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün koşulunu yerine getirenler emekli olabiliyordu. Velhasıl, 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar "emeklilikte yaşa takılanlar" (EYT) kapsamına giriyor. Emeklilikte yaşa takılanlar, emeklilik koşullarında 1999'da yapılan değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini, yaş şartı aranmadan, sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor. Net rakamı bilmesek de bu kapsama giren 4 milyon kişinin bulunduğu belirtiliyor. Eğer tasarı istenen haliyle bütün EYT'lileri emekli ederse bu rakam takribi var olan 13 milyon 700 bin kişilik emekli sayısına ciddi bir artışın olacağı anlamına geliyor.Genç nüfusumuza rağmen denge yokGenel kabul gören sağlıklı sigorta işleyişinde 4 çalışana 1 emekli düşmesidir. Türkiye'de toplam 25,3 milyon çalışana (prim ödeyene) karşılık 13 milyon emekli (maaş alan) bulunuyor. Buna göre, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından önem taşıyan prim ödeyenmaaş alan oranı 2002 yılında yüzde 2,08 iken 2022 yılında 1,95'e geriledi. Gerçek oran ise çok daha düşük. Çünkü aktif sigortalıların 2,4 milyonu hiç prim ödemeyen veya düzensiz prim ödeyen kişilerden oluşuyor. Bu nedenle her yıl devlet bütçesinden cari transferler kalemi altında milyarlarca tutar vergi olarak bizlerden tahsil edilip SGK'ya transfer edilmektedir.Transferlerin büyüklüğünü anlamak adına; merkezi yönetim bütçesinden yapılan transferler 2021 yılında 254.1 milyar lira iken başlangıçta 2022 yılında 280.7 milyar lira öngörüldü. Ancak, bütçe transferlerinde 2022 yıl sonu gerçekleşmesinin 420.5 milyar lira olacağı tahmin ediliyor. 2023 yılında ise 582.5 milyar liralık bütçe transferi planlandı. Planlanan bu rakamın EYT'lilerin katılımı ile çok daha fazla gerçekleşeceği aşikardır.Ortalama yaşam süresi neydi ne olduMalumunuz emekli olmak doğal bir hak ancak ödenen primle ödeme alınacak dönemin birbiri ile uyuşması ise bir zorunluluk ki sistem sağlıklı çalışsın. Bu çerçevede 1999 yılı öncesi ile sonrası