Finansal İstikrar Raporu'ndan yansıyanlar

Geçtiğimiz Perşembe günü Merkez Bankası yılın ikinci Finansal İstikrar Raporu'nun yayınladı. Raporun önsöz kısmında Başkan Hafize Gaye Erkan'ın, son dönemdeki sıkılaştırma adımlarının etkilerinin gözlenmeye başladığına vurgusu ön plana çıktı. Ayrıca finansal sistemde TL mevduatın payı artarken kur korumalı ve döviz cinsi mevduatın payının gerilemesinin de önemine atıf var. Raporun "Uluslararası Gelişmeler" kısmında ana ihracat pazarımız olan Euro Bölgesi'ndeki PMI verilerinin düşüşüne dikkat çekilmiş. TCMB'nin değerlendirmesinde "Turkiye'nin onemli ticaret ortaklarından Euro bolgesine ait gostergeler, iktisadi faaliyette gozlenen yavas?lamanın yılın ikinci yarısında da devam edecegini ima etmektedir." ifadesi yer alıyor. Hatırlayacağınız üzere ben de bu konuyu evvelki yazılarımda sıklıkla vurgulamıştım. Raporun "Yurt İçi Temel Makroekonomik Gelişmeler" kısmında dikkat çekilen konuların başında ise Türkiye'nin PMI ve SAMEKS verilerindeki düşüş geliyor. Söz konusu öncü göstergelerin sanayi sektorunde c?eyreklik bazda yavas?lamaya is?aret ettiği belirtilmiş. Cari açık tarafındaki en önemli tespit ise; cari işlemler açığının ağırlıklı olarak yurt dışı yerleşiklerin yurt içi mevduatı ve bankaların sağladığı krediler ile finanse edilmiş olması. Öte yandan Ödemeler Dengesi Bilançosu'nun alt kırılımlarına baktığımızda Ocak-Eylül dönemi cari açığının finansmanında 10,9 milyar dolarlık kısmın rezervler yoluyla finanse edildiği görülüyor. Bu konuda önemli bir detay da portfoy yatırımlarının yedi c?eyrek sonra ilk kez cari ac?ıgın finansmanına pozitif katkı sağlamış olması.Raporun enflasyon gelişmelerine ilişkin kısmındaki en önemli cümle şu şekilde: "Doviz kuru, ucret, vergi ve akaryakıt fiyat artıs?ı gibi s?okların bir anda yas?anmıs? olması enflasyondaki artıs?ta onemli rol oynamıs?tır." Bu kısmı dikkatli incelemek gerekiyor. Zira döviz kurunun hızlı bir şekilde serbest bırakılması, vergi düzenlemelerin ve akaryakıt ÖTV'sinin matbu tutarının artırılması yeni ekonomi yönetiminin kendi tercihiydi. Söz konusu adımlar atıldığında bunun enflasyonist etkisinin çok ciddi olacağı ve enflasyon tahminlerinin yukarı yönlü güncellenmek zorunda kalınacağını ben dahil pek çok ekonomist ve akademisyen ifade etmişti. Raporda KKM'ye önemli bir alan ayrılmış. Çünkü son dönemde KKM'den çıkışa yönelik atılan adımların pozitif sonuçlarının ön plana çıkarılmak istendiği anlaşılıyor. KKM'dn çıkışın banka bilançolarına etkisi de vurgulanmak istenen konulardan birisi olmuş. Hanehalkı finansal yükümlülüklerine baktığımızda; toplam taşıt kredilerinin GSYİH'ya oranında bir değişiklik olmadığını ancak konut ve ihtiyaç kredisinde bir gerileme olduğunu görüyoruz. Ancak bireysel kredi kartı harcamalarında