Ekonomik savaş çağı

Ekonominin ve ekonomi ile bağlantılı gelişmelerin her zamankinden daha önemli olduğu bir sürecin içinden geçiyoruz. Ekonomi güvenliği, ekonomik istihbarat, ekonomik savaş ve ekonomik saldırı gibi kavramlar artık günlük hayatın bir parçası haline dönüştü. Tabi söz konusu güvenlik, istihbarat, savaş ve saldırı gibi kavramlar olunca bu kavramlardan bahsedenlerin "komplo teorisyeni" yakıştırmasına maruz kalmaları an meselesi oluyor. Bu sebeple CIA arşivinden iki örnekle bu meselenin ciddiyetini göstermekte fayda var. CIA BELGELERİNDE TÜRKİYE VE EKONOMİAmerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA'nın uluslararası faaliyetleri ve pek çok ülkede darbe süreçlerinde aktif rol aldığına ilişkin yerleşmiş algının nedenlerini kendi arşivlerindeki belgelerden görebiliyoruz. Özellikle ekonomi içerikli olanların detaylarına baktığımızda hedef ülkenin zayıflıklarının tespitine yönelik yaklaşımı görmek mümkün.Mesela 22 Aralık 1948 tarihli "Türkiye" başlıklı CIA raporunun 61. sayfasında dönemin Hazine Bakanı Şevket Adalan ile ilgili tutulan kayıtlar oldukça ilginç. Tüm hükümet yetkilileri ile ilgili detaylı bilgilerin yer aldığı raporda Adalan ile ilgili kısım şu cümleler ile bitiyor: "Mali konularda açıkça bilgili olmasına rağmen henüz olağanüstü yetenekler gösteremedi." Bir diğer örnek de Turgut Özal döneminden. Aralık 1984 tarihli "Türkiye: Nüfus Artışının Etkisi" başlıklı raporda Türkiye'de nüfus artışının olası ekonomik, toplumsal ve siyasi sonuçları değerlendirilmiş. Sonuç kısmı ise oldukça ilginç. Raporun son paragrafında "Bize göre Türkiye'nin liderleri demografik değişimin baskılarıyla başa çıkamazlarsa, demokrasiye yönelen evrimin en olası alternatifi; genç nüfustaki yüksek işsizliğin kargaşayı ve şiddeti yeniden ortaya çıkarmasıyla ordunun 'kışlanın dışına' çıkmasıdır. Ülkenin tarihi tecrübesi ve karşı karşıya kalacağı zorluklar ışığında, yüzyılın sonuna kadar bir askeri yönetim döneminin -belki de uzun süreli bir dönem- tekrarlanma olasılığı çok yüksek. İslami radikalizme doğru bir hareket gibi diğer alternatifler de düşünülebilir ancak bize göre pek olası değil çünkü büyük ölçüde ordunun onları bastırma gücünü ve iradesini elinde tutacağı neredeyse kesin" ifadeleri yer alıyor. Yani "ordu darbe yapar" diyorlar.ABD-ÇİN EKONOMİK SAVAŞIPandemi öncesi dönemin en hararetli tartışma konularının başında ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı geliyordu. Her ne kadar haber akışlarına yansıyanlar bunun ABD'nin Çin'e verdiği dış ticaret açığı kaynaklı salt bir ekonomik mücadele olduğu şeklinde olsa da esas meselenin hegemonik güç savaşı olduğunu biliyoruz. Dünyanın