Ekimde 'kripto'ya küresel 'sert kurallar' geliyor

Piyasa değeri 2021 sonu itibariyle, 3.5 kat artışla, 2,5 trilyon dolara ulaşmış olan ve küresel 'kripto varlıklar' piyasası, bilhassa ciddi boyutlardaki 'güvenlik açıkları' sorunu nedeniyle bir süredir daha geniş boyutlarda mercek altında. 2008 küresel finans krizinin ağır şoku batılı ekonomileri sallarken, ABD'nin talebiyle nisan 2009'da bir araya gelen G20 liderlerinin kararıyla, Finansal İstikrar Forumu'nun (FSF), Finansal İstikrar Kurulu'na (FSB) dönüştürülmesine karar verilmişti. 25 Eylül 2009'da yine ABD'de, Pittsburg'da Finansal İstikrar Kurulu'nun (FSB) kuruluş sözleşmesi kabul edildi. O tarihten bu yana, İsviçre'nin Basel şehrinde merkezi bulunan FSB'nin en temel görevi küresel finans sistemiyle ilgili yeni kuralları belirlemek ve sonrasında da küresel piyasaların bu yeni kurallara göre doğru işleyip işlemediğini gözlemlemek. FSB, bu yılın 16 Şubat'ında yayınladığı kapsamlı 'Kripto Varlıklardan Finansal İstikrara Risk Değerlendirmesi' raporunda, 'kripto varlık piyasalarının hızla geliştiği ve ölçekleri, yapısal zayıflıkları ve geleneksel finansal sistemle artan birbirine bağlılığı nedeniyle de, küresel finansal istikrar için ciddi bir tehdit oluşturdukları bir noktaya ulaşabilecekleri' yönündeki değerlendirmesini paylaşmıştı. Rapor, kripto varlık pazarlarının üç alanıyla ilgili gelişmeleri ve ilgili güvenlik açıklarını incelemekte: desteklenmeyen kripto varlıkları (Bitcoin gibi), sabit paralar ve merkezi olmayan finans (DeFi) ile kripto varlıkların ticaret yaptığı diğer platformlar. Bu üç alan, karmaşık ve sürekli gelişen bir ekosistemde birbiriyle iç içe geçmiş durumdalar ve küresel finansal istikrara yönelik riskler değerlendirilirken de, bütünsel olarak üzerlerinde kafa yorulmasını gerektiriyor. 2,5 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaşan küresel kripto varlık piyasası için 'finansal istikrarı tehdit edecek riskler'e yönelik bir rapor ihtiyacı, bilhassa 2021'de hem yatırımcılar, hem de hizmet sağlayıcılar bazında, kripto varlık piyasalarına ciddi bir kurumsal katılımın yoğunlaşmasıyla bir gerek olarak ortaya çıktı. Çünkü, bireysel yatırım ağırlıklı bir dünyada geniş kapsamlı finansal istikrar riski oluşmuyor. Ancak, kripto varlıklar dünyasının ölçeklerinde, kurumsal işlemlerdeki büyüme eğilimi bu tempoyla giderse, kripto varlıkların kurumsallaşmış finans kurumlarının fonlarıyla birbirine bağlılığı bu şekilde devam ederse, bunun küresel finansal istikrar için ciddi etkileri olabilir.