Dünkü yazıma mesaj gönderen benim gibi Mısır olaylarına şahitlik eden dostlarımın, tartışmada zorluk çektiğini gördüm. Duygularla, akıl arasında gidip gelmiş mesajlar. Zor ama yine de duygularımızı karıştırmadan tartışmalıyız. Diğer mesajları ise ikiye ayırabiliriz. 1. Erdoğan yanlış yapmıştı, yanlışından döndü. 2. Erdoğan doğruyu yapmıştı, yine doğruyu yaptı. Tartışmayı kişiler, ülkeler ve olaylar üzerinden çıkartıp, siyaset felsefesi açısından ele almayı bizim için daha faydalı görüyorum. Vardığım sonuçlar şöyle: BU KURALI TARTIŞMAYA AÇMALIYIZ "Devletlerin ilelebet dostları, düşmanları yoktur, çıkarları vardır" sözünün etrafında şekilleniyor tüm tartışmalar. İngiltere'nin eski Başbakanı Lord Palmerston'un 1860'larda söylediği bu sözün, dünyadaki devletler arası ilişkileri şekillendirdiği ortada. Bu sözün kesin doğru olduğunu düşünenler çoğunlukta. Oysa bunun son derece pragmatist, ilkesiz ve yıkıcı sonuçları olduğunu düşünenlerdenim. İngiltere'nin sömürmek istediği tüm ülkelerde darbe yaptırıp onlarla iş tutması, Fransa'nın Afrika'da tüm soykırım yapan diktatörlerle dost olması, bu ilkenin bir sonucudur. Bu mirası ABD ve Rusya devraldı. Onlar da ne kadar ahlaksız, diktatör ve kirli iktidar varsa, "Ülkenin çıkarları bunu gerektiriyor" diyerek dost oldular. Büyük devletler böyle yapınca, diğerlerine de taklit etmek kaldı. Peki bu sayede dünya daha mı iyi oldu Hayır. Devletler çıkarlarını korudu da insanlar daha mı mutlu oldu Hayır. Peki neden devletlerin ilkeleri, ahlaki sınırları, dostları ve düşmanları olmasın ki İnsanlığa acı çektiren devletler için bu sözün bir referans kaynağı olması, bu kuralı tartışmamız için yeterli bir gerekçe aslında. NEREYE KADAR İLKELERİMİZDEN TAVİZ VERECEĞİZ Devleti yöneten insanların inandıkları idealler, ahlaki değerler, ilkeler var. İşte bunlar devletin çıkarları söz konusu olduğunda hiçe sayılabiliyor. Peki iktidara gelirken bu değerleri savunan insanların, sonradan bundan vazgeçmesi bir çelişki değil mi Ya da nereye kadar bu ilkelerinden vazgeçecekler Hatırlayınız, Türkiye'nin AB üyeliği nedeniyle idamın kalkması ve zinanın suç olmaktan çıkartılması gerekiyordu. "Devletin çıkarları için bunu yapmalıyız" tartışması o zaman da oldu. Peki şimdi yeniden AB üyeliği söz konusu olsa, LGBT evliliği serbest bırakmak şart koşulsa, bunu da gerçekleştirecek mi iktidar Diyeceğim şu ki; inandığınız, parti programı haline getirdiğiniz, uğruna mücadele ettiğiniz değerleri, ilkeleri yok etmek ne kadar tutarlı bir davranış İşte Lord Palmerston'un ilkesi böyle ciddi kargaşaya ve tartışmaya neden oluyor. DEVLETİN ÇIKARLARI SÖZ KONUSU AMA BİREYLERE NE OLUYOR Diyelim ki devlet çıkarları için düşmanına dost dedi. Peki bireyler neden bunu yapmak zorunda hissediyor kendini "Sisi binlerce insanın ölümüne neden olan darbeci, Esed yüzbinlerce insanın ölümüne neden olan bir katildir" diyen insanlar, devlet pozisyon değiştirdi diye kendileri neden tutum değiştiriyor Mısır'la barışınca, bir zamanlar yücelttiği İhvan'ı, Mursi'yi karalamaya çalışan, Esed'e Esad demeye başlayan bireyler de mi bunu çıkarları için yapıyor Hangi çıkar bu Devlete endekslenmiş bir tavır, devlete göre ayarlanmış bir ilke, insanlar için ahlaki değer olabilir mi Olamaz. Bu tam olarak ilkesizliktir tabii ki. Gazeteci, yazar, çizer, kanaat önderi büyük bir gayretle neden hemen bir aklama, paklama, karalama kampanyası başlatıyor ki Sisi'ye darbeci denildiğinde en çok bu güruh