Emeklilik maaşında hak kaybı yaşanabilecek süreler

SGK, sigorta kollarına bağlı olarak; yaşlılık, malullük, geçici ve sürekli iş göremezlik geliri, engelli aylığı, vazife malullüğü gibi değişik aylık ve gelir bağlamaktadır. Bu aylık ve gelirlerin uzun süre hareketsiz kalması hâlinde dönemlere, sigortalılık statüleri ve sigorta kollarına göre Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenmekte olan gelir ve aylıklarının uzun zaman alınmaması hâlinde Kurum tarafından değişik işlemler yapmaktadır.Okuyucularımızdan gelen sorulardan hareketle uzun yıllar boyunca alınmayan gelir ve aylık ödemelerinde zaman aşımı uygulamaları ile hak kayıplarına bu yazımızda yer verilmiştir.ALINMAYAN EMEKLİLİK MAAŞ VE GELİRLERİNDE 5 YILLIK SÜRESGK öncesinde yürürlükte bulunan SSK'nın uygulama (506 sayılı) Kanunu ile Bağ-Kur'un uygulama (1479 s.) Kanunu gereğince herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığını 5 yıl içinde almayanların, söz konusu gelir ve aylıklarının ödenmemesi yönünde düzenlemelere yer verilmiştir. SGK'nın uygulama (5510 s.) Kanunun da ise bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın alınmaması durumunda zaman aşımı uygulaması öngörülmemiştir. Bu nedenle, 41-a (SSK) ve 41-b (Bağ-Kur) sigortalıları açısından 2008Ekim ayı başından önce bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın 5 yıl içinde alınmaması durumunda, alınmayan gelir ve aylığın ödeme tarihi ile Kanunun yürürlük tarihi arasında 5 yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacak;

5 yıllık sürenin dolması hâlinde, 2008Ekim öncesinde 5 yıllık süre ile 2008Ekim sonrası,

5 yıllık sürenin dolmaması hâlinde ise 2008Ekim öncesi ve sonrası, gelir ve aylıklar ödenecektir.

VAZİFE MALULLÜĞÜ VE ÖLÜM AYLIKLARI41-c sigortalılarının SGK'nın uygulama (5510 s.) Kanununa göre vazife malullüğü ve ölüm hâlinde bağlanması gereken aylıkların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde istenmeyen kısmı zaman aşımına uğrayacaktır. Bu durumda, sigortalı ve hak sahiplerinin başvuru tarihinden geriye doğru gidilerek 5 yıllık bölümü ödenecektir. 5 yılı aşan süreye ilişkin aylıklar ise zaman aşımına uğradığından ödenmeyecektir.Bu kapsamda, zaman aşımı süresinin başlangıcı olarak emekli iken ölüm hâlinde ölüm tarihini takip eden ay başı (takip eden ayın 1'i), iştirakçi iken ölüm hâlinde ise aylıklarını her ayın 15'inde alanlar için ölüm tarihini takip eden ayın 15'i, aylıklarını her ayın 1'inde alanlar için ölüm tarihini takip eden ayın 1'i esas alınacaktır.GAİPLİK DURUMUNDA YAPILAN İŞLEMLER Gaiplik olayının söz konusu olduğu durumlarda hak sahiplerinin gaiplik kararı alınmadan aylık bağlanması talebinde bulunamayacakları göz önüne alındığında, hak sahiplerine bağlanacak gelir ve aylıklarla yapılacak toptan ödemeler ve genel sağlık sigortasına ait alacaklarla ilgili zaman aşımı ve hak düşürücü süre, sigortalının mahkemece gaipliğine hükmolunan ölüm tarihi yerine, gaipliğe ilişkin kararın kesinleştiği tarihte başlayacaktır. Gaipliğe ilişkin mahkeme kararının kesinleşme tarihinden itibaren 5 yıl içinde müracaat edilmesi hâlinde;