Kocaman Roma İmparatorluğu'nun içinde İtalya kadar bir zengin bölge bugünkü Türkiye'dir. Son olarak Denizli'deki Laodikeia'nın ünlü anıtsal çeşmesi 'nymphaeum', Prof. Dr. Celal Şimşek başkanlığındaki heyet tarafından restore edildi. Muhteşem havuzu, arşitrav-frizleri; alınlıkları ile sekiz sütunlu anıtsal bir çeşmedir. İmparator Traianus Laodikeia'daki Nymphaeumu'nda Türk arkeologlarını şükranla selamlıyor.

MİLATTAN önce 2. asırdan başlayarak milattan sonra 3. asra kadar beş asırlık bir dönemin görünümü; Britanya adalarından bugünkü Fransa, Galya, Güney Almanya (Germenia) ve Ren bölgesi (Kolonya), Viyana ve Pannonia (bugünkü Macaristan) Romanya (Dacia), Herson (Kırım Yarımadası'nın kuzey sınırları), Akdeniz'de; İberya (İspanya), Güney Fransa, İtalya, bütün Adriyatik bölgesi ve İlirya, Yunanistan, Trakya ve Asya Minör içinde Bitinya (klasik Bursa); Paflagonya(klasik Kastamonu); Pontus bütün Karadeniz çevresi, Galatya (Ankyra'nın başkenti olduğu Orta Anadolu) ve Caesarea (bugünkü Kayseri), İonya; Karya, Likya, Pamfilya, Klikya (yani Antalya ve Çukurova'yı içeren Akdeniz), zengin Antiochia, bugünkü Suriye'nin, Filistin ve Lübnan'ın, Mısır'ın, bugünkü Libya'nın ve Mağrib ülkelerini içeren, bütün dünyayı kapsayan Roma üniversaldı.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

ÜLKEMİZ, İTALYA KADARZENGİN BİR BÖLGE

Yaşanan dünya ve Roma'nın bu hâkimiyeti sırasında eski kalelerin bazıları yıpranmış, tamirine ihtiyaç duyulmamış, bazıları hiç yapılmamıştı. Yeniden kale yapmak ancak Bizans denen devre aittir. Bütün bu havalide Roma hukuku işlerdi. Eyaletlerin ve halkların bazı hâlde anlaşmalarla kendilerine has hukukları vardı. Yahudilerde olduğu gibi.

Bu kocaman imparatorluğun içinde İtalya kadar bir zengin bölge bugünkü Türkiye; yani Küçük Asya eyaletleridir ve Antakya'dır. Efes, Asya'nın payitahtı mesabesindeydi; Efessos (Metropolis tes Asias). İmparator Augustus'un dönemindeki Ankara bir hayli imar gördü. Ünlü Augustus Mabedi eski çağ tarihi için çok önemli bir eserdir ve duvar yani cella yazıtları "Monumentum Ancyranum" diye bilinen Augustus'un bir nevi nutku ve biyografisidir. İmparator Caracalla zamanında yaptırılan Roma hamamları Yozgat'ın Sarıkaya'sındakiyle İngiltere'deki ünlü Bath şehrindeki hamamların çok daha üstündedir. Üstelik Sarıkaya'daki hamam kullanılır hâldedir. Ancak hiçbiri ne İngiltere'deki kadar tanıtılır ne de ciddi bir restorasyon geçirmiştir.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

İmparator Traianus ve ondan sonra yerine geçen Hadrianus zamanında Küçük Asya yeni bir mimari değişim geçirdi. Hadrianus gezgin bir imparatordu. Mısır dahil bütün Afrika eyaletlerini, Suriye'yi gezdi. Gezdiği her yerde eserler bıraktı. Anadolu'da Efossos ve asıl önemlisi Edirne'yi (Hadrianapolis) yeniden inşa ettirmek onun işidir.

Laodikeia bugün "Ladik" diye telaffuz ediliyor. Aynı ismi taşıyan iki şehirden birisi de Amasya-Samsun arasındadır. Denizli'deki kazı Prof. Dr. Celal Şimşek başkanlığında yürütülüyor. Son olarak Laodikeia'nın ünlü anıtsal çeşmesi 'nymphaeum' bu heyet tarafından restore edildi. Muhteşem havuzu, arşitrav-frizleri; alınlıkları ile sekiz sütunlu anıtsal bir çeşmedir. Buna yakın bir anıtsal çeşme Side, Sagalassos ve Efossos'ta vardır.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

ANADOLU'DAKİ KADARGÜZEL NYMPHAEUM YOK

Roma İmparatorluğu'nun her tarafında Anadolu'daki kadar güzel ve çok sayıda nymphaeum bulunmaz. Nymphaeum Roma ve Yunan'a ait bir anıtsal çeşme türü değil; kendi özgün yapısı olmakla birlikte Beyşehir Gölü kenarında Hititlerin de güzel bir nymphaeumu (Eflatunpınar) olduğunu görürüz.

Türkiye'yi gezmek, eski çağ tarihini öğrenmek için güzel bir giriştir. Bizim yurdun zenginliğini korumak ise güç bir iştir. İlk defa bu bölgede ciddi kazılar yapmak, yapılan kazıları filolojik bir malumatla değerlendirmek Cumhuriyet'in işidir. Türkiye arkeolojisinin görevi çok ağırdır. Ama yaptıklarıyla da iyi tanınır. Cumhuriyetimizin yurdu anlamak için yaptığı en önemli hamlelerden biri arkeolojideki ilerlemedir. İmparator Traianus Laodikeia'daki Nymphaeumu'nda Türk arkeologlarını şükranla selamlıyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

BİR VATAN MESELESİ:ZEYTİNLİKLERİMİZ

EDREMİT Körfezi, zeytinlikler yönünden Akhisar'a kadar zengin bir bölgeydi. Önce bu körfezin etrafındaki bilinçsiz yapılanma ve yerleşme bu bölgenin belini büktü. Ta Ayvalık'a kadar giden ülkemizin en lezzetli ve nitelikçe en zengin zeytinlerinin yarıya yakını hiçbir işe yaramayan bir beton medeniyetine kurban gitti.

İŞLETMELER KAPATILDI

Edremit büyüyor ama gerçek zenginliğini işleyerek, bunlar dolayısıyla zenginleşerek büyümüyor. Avrupa'dan gelen yazlıkçı Türklerin ve orta sınıfa hitap eden yapılanma isteklerinin er veya geç elde kalacak bina yapımlarıyla Edremit şişiyor; vilayet bile olması söz konusu.