İSO 500 Araştırmaları Uyarıyor!

Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması, 1968 yılında "100 Büyük Firma" olarak başlamış, çalışmanın kapsamı 1978 yılında 300 kuruluşa, 1981 yılında ise 500 kuruluşa çıkarılmıştır. Sanayi ve üretimin perspektifini sunan bu araştırmalar hem sektörel hem de bölgesel gelişme trendlerini gözler önüne sermektedir. "Türkiye'nin En Büyük 500 Kuruluşu" ve "İkinci 500" olarak yapılan iki araştırma karşılaştırmalı analiz edildiğinde "zincirleme reaksiyon"lar dikkat çekmektedir. Üretimde Ölçek Önemli Türkiye'nin daha küçük ve orta ölçekli sanayi yapısını ortaya koyan İSO İkinci 500'ün sonuçlarına bakıldığında, pandeminin ardından yaşanan hızlı toparlanmaya yükselen enflasyonun eşlik ettiği 2021 yılında bazı göstergelerde oldukça parlak sonuçlar elde edilirken bazı göstergelerde arzu edilen seviyenin altında kalındığı görülüyor. İSO İkinci 500'ün bu yılki listesine 137 yeni sanayi kuruluşu girdi. Bunlardan 57 tanesi İSO 500'den İSO İkinci 500'e düşen şirketlerden oluştu. Listeye geçen seneki İSO 1000 dışından giren yeni firma sayısı 80 olurken 2020 yılının İSO İkinci 500 listesinden İSO 500'e çıkan firma sayısı ise 39 olarak gerçekleşti. pushfn('ads'); 2020 yılında 578,9 milyon TL ile 251,6 milyon TL bandında üretimden net satış yapan şirketler İSO İkinci 500 sıralamasında yer alırken, 2021 sonuçlarına göre bu bant 980,1 milyon TL ile 444,2 milyon TL arasında oluştu. Türkiye genelinin 1,1 puan üzerinde gerçekleşen artışla İSO 500 ihracatı tarihsel rekor kırdı. İSO 500 içinde yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 1 azalarak 109'a indi. Büyüyen 4 Şehir Araştırmaya göre en büyük 500 içinde 158 firma İstanbul Sanayi Odası'na ait olurken, İstanbul'u 41 kuruluş ile Kocaeli Sanayi Odası ve 40 kuruluş ile Ege Bölgesi Sanayi Odası izledi. Bu odaları da 33'er kuruluş ile Ankara Sanayi Odası ve Gaziantep Sanayi Odası, 18 kuruluş ile Kayseri Sanayi Odası ve 16 kuruluş ile de Bursa Ticaret ve Sanayi Odası takip etti. En çok firma sayısını artıran dört kent sırasıyla Kahramanmaraş, Kocaeli, Gaziantep ve Kayseri oldu. Bu şehirler haricinde Adana, Bilecik, Hatay, Karabük, Kütahya, Manisa ve Tekirdağ da listedeki firma sayılarını artırdı. İSO 500'de on yıl önce İstanbul'dan 193 firma listedeyken bu sayı 158'e düştü. Geçen yıl 26 firma ile temsil edilen Bursa, bu yıl 22 şirketiyle kan kaybı yaşadı. Listede, firma merkezlerinin başka illerde olmasından dolayı Kocaelili firma sayısı 41 olarak görünüyor. Merkezleri başka illerde olup, üretimleri bu ilimizde olan firmaları dikkate aldığımızda ise 84 firma ile Kocaeli asıl üretim merkezi konumunda yer alıyor. pushfn('ads'); Katma Değer Artmıyor Araştırmanın en önemli tespiti; "sanayi sektörünün 16,6, imalat sanayinin ise 17,2 büyüyerek ekonominin genelinden pozitif ayrıştığını ve büyümeye de en yüksek katkıyı sağlayan sektör" olmasıdır. Ancak yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin payının 6,4'ten 6,1'e gerilemesi düşündürücüdür! İSO 500'de teknoloji yoğunluğuna göre yaratılan katma değer dağılımına göre, en yüksek payı 33,3 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler almaya devam etti. Bununla birlikte orta-düşük ve orta-yüksek teknolojilerin payı 53'den 60'a yükseldi. İSO İkinci 500'de orta-yüksek teknolojilerin payının 2,4 puan düşerek 24,5'e gerilemesi KOBİ'lerimizin bu alanda önemli bir eşiği aşmakta zorlandığını ortaya koyuyor. Benzer şekilde orta-düşük teknolojilerin payının ise 0,1 puan artarak 24,2'ye yükselmiş. Yüksek teknolojilerin payının 2,6'dan 3,5'e çıkmış olsa da sanayimizin yüksek teknolojiye geçiş ihtiyacının son derece açık ve son 9 yılda önemli bir değişim yaşamadığını gösteriyor. Yeni Finansman İhtiyacı Kâr eden kuruluş sayısı 405 olurken, faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr elde eden firma sayısı ise 489 oldu. İSO 500'ün 2021'de faaliyet kârı 139 oranında artarak 342 milyar liraya çıktı. Finansman giderleri de Türk lirasındaki değer kaybı, enflasyondaki artış ve faiz oranlarındaki yükselişin etkisiyle 135 oranında artarak 209 milyar liraya yükseldi. Özkaynaklar 53 artarak 624 milyar liraya yükselirken, toplam borçlar 71 büyüdü ve 1,5 trilyon liraya çıktı. İSO İkinci 500'ün gelecek