Anneliği konuşalım

Üçüncü dalga feminizmin "ebe"lerinden olan eleştirmen, psikanalist ve edebiyat kuramcısı Julia Kristeva, "Günümüzde Annelik" başlıklı yazısında psikanaliz ve ondan beslenen diğer tüm entelektüel uğraşların (ki buna üçüncü dalga feminizmden neşet eden 'kuir çalışmaları' da dahildir) "babalık işlevi" ile fazlasıyla meşgul olup "annelik tutkusu"nu göz ardı ettiğinden dert yanar. Kendisi kısa ama üzerine düşünmesi uzun süren bu yazı şöyle bitiyor: "Tüm dikkatimizi anneliğin biyolojik ve sosyal yönleri ile cinsel özgürlük ve eşitlik konularına yönelterek, anneliğin karmaşıklığı üzerine bir söylem üretmekten yoksun kalan ilk medeniyet olduk. Burada ortaya koyduğum argümanların bu eksikliğin telafisine yardımcı olmasını umut ediyorum. Böylece anneler ve onlara refakat edenler (jinekologlar, kadın doğum uzmanları, ebeler, psikologlar ve analistler) bu çılgınlık ve yücelik dolu tutkuya ilişkin anlayışımızı derinleştirmemize yardımcı olacaktır. Anneliğin günümüzdeki eksiği budur." Bizde dünyadaki entelektüel akımlar en az on yıl geriden takip edildiğinden feminist hareketin öncülerinden olup da kendisini feminist olarak tanımlamayı reddeden Kristeva'nın anneliğin karmaşıklığı hakkındaki söylem eksikliğine işaret etmesi kafa karıştırıcı olabilir. Zaten ana akım feminist hareketin çelişkilerinden birisi de kadınlar için mücadele verdiğini iddia edip onları sadece erkeğin var olduğu alanlarda güç sahibi olmaya çağırması ve sadece ama sadece kadına özgü olan bu ayrıcalığın üzerine düşmemesi, düşünmemesi, söylem üretmemesi ve hatta uzun yıllar boyunca küçük görmesi değil midir Türkiye'de performans sanatı denince akla ilk gelen isimlerden olan Günseli Kato'nun "Annelik kadına mertebe kat ettirir" anafikrini vurgulayan sözlerinin bağlamından çıkarıldığını görünce o yüzden hiç şaşırmadım. Şöyle demiş: "Diyorum ki hani çocuk doğurmak kadar güzel bir şey yok bir kadın için. Bir kad-ı nın çocuk doğurmuyorsa eksiği vardır. Onu bilir onu söylerim. Kadının kadın olması için çocuk doğurması gerekir. Bunu söylüyorum. İsteyen ekonomik durumdan, yaşadığı ortamdan o ayrı mesele. Sağlıklı beden, doğuramayan neyse onu konuşmuyoruz tabii ki. Ama doğurduğunuz andan itibaren mertebe kat ediyorsunuz unutmayın. İnsan olarak bir canlıya can vermek ve onu büyütmek. Erkekler için bunu söyleyemeyeceğim maalesef. Kadınlar için çok önemli." Kato ile görüştüm. Kendisi sağlık, ekonomik vb. sebeplerle "doğuramayan" kadından bahsetmediğini tekrar vurguladı. Zaten röportaj esnasında da "Onu konuşmuyoruz tabii ki" diye de eklemiş. Bahsettiği "eksiklik" ise en çok çocuk