"Baba, çiftliğimizin bahçe bölümüne karaağaç fidesi dikmek istiyorum, ne dersin" Birinci büyük savaş sırasında Alman şansölyesi Theobald von Bethmann Hollweg'e oğlu böyle bir mektup göndermişti. Hollweg'in cevabı netti... "Hiç gerek yok, zaten otuz yıl sonra oralar Rusların olacak, bu ağaçlar çok yavaş gelişiyor, büyüdüklerini göremezsin." Gerçekten de tam öyle oldu. Brandenburg'daki aile çiftlikleri ikinci büyük savaş sonrası Rus ordusunun karargâhı oldu. Politikacılar geleceği hissederler... Ama politika sezgilerle, hislerle yapılmaz. "Yaklaşmakta olan"dan kafa karıştıracak biçimde konuşmak politikanın rasyonel çerçevesine aykırıdır, hisler aile ve dostlar arası sohbetlerde kalır, öteye geçmez. Tabii yazıp çizenlerin hâlini de tarihten biliyoruz. Bazen hisler de iyice "benmerkezci" bir hâl alır ki, eyvah! Ah! Avrupa, hep böyledir... 1913 yılında Berlin'e gidip nişanlısı Felice'nin elini tutmaktan başka bir şey düşünemeyen Kafka'nın bir yıl sonra olacaklar zihninin kıyısından bile geçmiyordu. Birçok yazar ve ressam 1913 yazında Venedik'te "geleceğin ufkunda beliren insanlığa dair umut ışıkları"na kadeh kaldırıyorlardı. Gazeteciler mi Onlar politikacıların dedikodusuyla idare ediyorlardı; Lloyd George ne dedi, Çar Nikola'nın sıhhati yerinde mi, Raymond Poincare edebiyatı mı daha çok seviyor yoksa siyaseti mi tartışmaları yetip de artıyordu. Gelelim bugüne... Pandemi ortamı kendine özgü medcezirleriyle yeryüzünü bir tür "dünya savaşı"