Varşova Paktı'nın feshedilmesi ve NATO (1 Nisan 1991)

Rusya'nın; işgâl ettiği Afganistan topraklarında şiddetli direniş karşısında tutunamayıp 9 yıl, 1 ay, 19 gün sonra geri çekilmesinin ardından, aynı yıl içerisinde 9 Kasım 1989'da Berlin duvarının yıkıldığına şahit olan dünya, 3 Ekim 1990'da Doğu ve Batı Almanya'nın birleşmesini de gördükten sonra, kaçınılmaz son olan Varşova Paktı'nın da dağılışını 1 Nisan 1991 tarihinde görerek âdeta şok oldu. Komünist rejimle yönetilen Doğu Alman vatandaşlarının Batı Almanya'ya kaçışını engellemek amacıyla 1961 yılında yapılan Berlin duvarının yıkılmasından sonra Varşova Paktı'nın işlevliğini yitireceğini öngören NATO, 1990 Temmuzunda Londra'da Hükümet ve Devlet Başkanları zirvesini topladı. Bu toplantıda Doğu Blokunun kendisine artık rakip olamayacağı ifâde edilerek, savunma sisteminin yeniden planlanması gerektiği kararını aldı. Almış olduğu bu kararı; 1 Nisan 1991 tarihinde Varşova Paktı'nın dağılmasının hemen ardından Gorbaçov'un Temmuz ayında Paktın feshedildiğini açıklaması üzerine 1991 Kasım Ayında Roma'daki toplantısında deklare etti. Bundan sonraki gelişmeler 1997 yazına kadar 12 Orta ve Doğu Avrupa ülkesinin NATO'ya girmek için yaptığı başvurular şeklinde görüldü. Bu ülkelerden Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Polonya'ya giriş vizelerinin onaylandığı 29 Ocak 1999'da dönemin NATO Genel Sekreteri Javier Solana tarafından bildirildi. 21 Kasım 2002 tarihinde Prag'da yapılan hükümet ve devlet başkanları zirvesinde NATO; Bulgaristan, Romanya, Slovenya, Slovakya, Estonya, Litvanya, Letonya