Özbekistan Hokand Hanlığı'nın Rusya tarafından işgâli (10 Eylül 1876)

Rus Çarı IV. İvan'ın Kazan Hanlığını 1552 yılında işgâl etmesi Türkistan'ın düşmesinin yollarını açmıştı. Çok değil dört sene sonra Hazar Denizi kıyısında bulunan Astrahan Hanlığı da işgal edilince Türkistan kapıları Rusya'ya açılmış oldu. Mareşal Stoganov'un 1582 yılına kadar yönettiği askeri harekatlar ise Küçüm Han idaresindeki Türk-Müslüman devleti Sibir Hanlığının bağımsızlığına son verilmesine neden oldu. Rusya'nın Asya'daki bu hızlı yayılma süreci17. yüzyılda duraklar gibi olduysa da, 18. yüzyılda yeniden başladı. Bu dönemde Osmanlı Balkanlar ve Kafkaslar'da kıskaca alınması, Türkistan'da Rus yayılmacılığını hızlandırdı. Ruslar Kazak steplerine ulaştıklarında buralarda yaşayan Müslüman göçebe Kazaklar, üç büyük topluluk halinde teşkilatlanmış vaziyette olsalar bile yaylaları paylaşamadıkları için sürekli birbirleriyle kavga halindeydiler. Tabii ki bu durum Rusların doğuya ve güney doğuya ilerlemesini kolaylaştırdı. Çar 1. Petro'ya verilen Amuderya Nehri kıyılarında bol miktarda altın tozu var raporu bu ilerlemeyi hızlandırdı. 18. yüzyılda Rusya'nın yayılma alanı Tanrı dağlarına, Türkistan çöllerine kadar ki coğrafya da oldu. 19.yüzyılın ikinci yarısına gelindiğinde ise Türkistan, Rusya ve İngiltere'nin Asya hakimiyeti için nüfuz mücadelesi verdikleri bölgelerden