Ömer bin Abdü'l-aziz (h. 17102 m. 638720) yılları arasında yaşamıştır. Yaklaşık yedi yıl süren valiliği sırasında beş defa hac emirliği yaptı.Halife 1. Velîd'in tâlimatıyla Mescid-i Nebevî'yi genişletti ve Resûlullah'ın namaz kıldığı diğer mescidleri yeniletti. Irak Valisi Haccâc'ın uygulamalarını sert bir şekilde eleştirmesi görevinden azliyle neticelendi. İlk dört halifeyi örnek alan bu davranışları sebebiyle Hulefâ-yi Râşidîn'in beşincisi sayılan Ömer; idarî, iktisadî ve içtimaî sahalardaki icraatlarıyla da aynı çizgiyi devam ettirdi. İdarî alandaki icraatlarına halka zulmeden ve yolsuzluklara adı karışan valileri ve diğer memurları görevlerinden almakla başladı. Onların yerine hangi kabileden olduklarına bakmaksızın dindar ve dürüst yeni memurlar tayin etti. MÜSLÜMANLARA HİZMETLERİ Ömer b. Abdülazîz, Emevîler'in ilk dönemlerinden itibaren ikinci sınıf müslüman muamelesi gören mevâlîyi (Arap asıllı olmayanlar) Arap asıllı Müslümanlarla eşit kabul etti. Malî alanda yaptığı düzenlemelerle de dikkat çeken Ömer b. Abdülazîz, başarılı bir vergi reformu gerçekleştirdi. Fethedilen toprakların Müslümanların ortak mülkü olduğu düşüncesinden hareketle (718-19) yılından itibaren haracî arazilerin satışını yasakladı. Müslümanlar aleyhindeki şikâyetlerine kulak vererek haksız yere ellerinden alınan kiliselerini, evlerini ve diğer mallarını iade etti ve mağduriyetlerini giderdi. Yaşlı ve muhtaçlara hazineden tahsisat ayırdı. Halife Abdülmelik, onu Şam'a davet ederek kızı Fatıma ile evlendirdi. Halîfe Velid b. Abdülmelik, onu m. 706 senesinde Harameyn valiliğine atadığında şöyle bir konuşma yaptı: "Ey kardeşlerim! Ben Haremeyn valîliğine değil, hizmetçiliğine ta'yin oldum. Asıl gayem, hakkın ve adaletin tevzîidir. Eğer bunları çiğneyenleri bana haber vermezseniz, ind-i ilahîde mes'uliyyet size aiddir. ikazlarınızla bana yardımcı olmanızı istirham ederim." dedi. Ömer bin Abdü'l-Aziz'in bu noktaya gelmesindeki en önemli husus ikinci halife Hz. Ömer'in karşılaştığı ve günümüz insanına da