Yerel tohum bir hazine, doğanın mirası; her biri gıda bağımsızlığımızın güvencesi. Yerel tohum için yüzlerce kişinin kuyruğa girmesi sevindirici ama dikkat gerektiren yönlerini bilmekte de yarar var.Kentte "Halk ekmek kuyruğu" gibi tohum kuyruğuyla karşılaşmak, benim adıma geçen haftanın en büyük sürpriziydi. Kadıköy Belediyesi'nin Yeryüzü Derneği ile ortaklaşa düzenlediği Tohum Takas Şenliği'nde karşılaştığım manzara, gerçekten de şaşırtıcıydı. Genç yaşlı yüzlerce insan, güneşin alnında saatlerce yerel domates, salatalık, fasulye, maydanoz tohumu alabilmek için bekledi. Aslında bu çaba, kentte tarım konusunda yaşanan uyanışın da işaretiydi. Zira o kuyrukta bekleyenlerin hemen hepsi, balkonlarındaki saksıda bir karış toprakla yaşanabilen mucizeye tanıklık ettiği için oradaydı. Ve amaçları da hasret kaldıkları yerel tatlara sahip çıkıp, geleceğe taşımaktı.Günümüzde bu çaba gerçekten çok değerli. Çünkü her bir tohum, gıda bağımsızlığının güvencesidir. Artık verim ve dayanıklılığa dayalı hibrit tohumlar lehine gelişen tarımsal üretimle karşı karşıyayız. Toprakla buluşacak tohumu, meyve ve sebzenin tat ve kokusundan çok, market raflarındaki görünümü belirliyor. Yerel çeşitlerin yaşam alanı ise hızla daralıyor. Bu tablo, biyoçeşitlilik açısından büyük risk. Zira sandıktaki tohum, toprakla buluşamazsa yok olmaya mahkûm. Ancak ekilip, yeni tohumlar verirse değişen koşullara adaptasyon sağlayıp çoğalabiliyorlar. Bu açıdan yerel tohum takasları, önemli bir misyona sahip. Bununla birlikte takastan kaynaklı riskler de söz konusu. İyi niyetli bu girişim, hatalı kullanım halinde tohumların körelmesine neden olabilir. Mesela farklı çeşit domatesin yan yana ekimi, çeşitleri birbirine karıştırıp, bir sonraki nesli bambaşka bir tohuma dönüştürebiliyor. Bir diğer önemli tehdit de; farklı bölgeden gelen tohumun ekildiği yöreye hastalık taşıma olasılığı.Vicdan Anne uyarıyorTüm bu endişeler, takas şenliğinde düzenlenen panelin de gündemdeydi. Konuşmacılardan Vicdan Karabudak, namıdiğer "Vicdan Anne", yerel tohuma gönül verenleri çapraz döllenme konusunda uyardı. Şehir yaşamını geride bırakıp Karamürsel'de yerel tohumlarla sağlıklı gıda yetiştiren Vicdan Anne, acı biberle tatlı biber çeşitlerinin yakın mesafede birlikte ekilmesi durumunda iki çeşidin çapraz döllenmeye maruz kalacağına ve bu biberlerden alınacak tohumların özelliğini kaybedeceğine dikkati çekti. Bir diğer uyarısı da, tohumluğun ilk meyveden alınmasıydı: "İlk meyve en değerlisidir, çünkü o, maratonda ipi ilk göğüsleyendir. Genelde en büyük ve en güzeli de o olur. İyice olgunlaşana, hatta dalından kendi kendine kopana kadar beklenmeli, ondan sonra çekirdeği tohumluk için saklanmalı. Tohumu kurutmak da önemli! Beze sarıp az nemli ve karanlık bir ortamda muhafaza edilmeli. Nemli olursa toprak altındaymış gibi davranma eğilimi gösterir. Ekmeden önce 5-6 saat suyun içinde bekletilmesi de sert kabuklu tohumların çatlamasını kolaylaştıracaktır."var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6747210;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6747210;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix'