Türkiye F-35 yerine F-16 alabilir mi

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, F-35 krizi ile ilgili yaptığı bir açıklamada "F-16 ayrı bir kulvar, F-35 ayrı bir kulvar. Ayrı konular. Biz Yabancı Askeri Satışlar kapsamında prosedürü uyguladık. F-16'larla ilgili gerekli istişareyi yaptık, yazı yazıldı. Bu yönde çalışma devam ediyor. F-35 meselesi ile ilgili ekimde ABD heyeti Türkiye'ye geldi. Problemler konuşuldu. Bir heyetimiz yeni yılın başında gidecek, tekrar bu konuyu konuşacak. Bu görüşme muhtemelen Washington'da olacak" şeklinde bir açıklama yapmıştı. Bakan Akar kesinlikle haklı. İki konu hem çok farklı hem de F-35 meselesi Savunma Sanayi Başkanlığı'nın (SSB) ilgi alanında olduğundan ABD'nin bazı yaptırımları burayı hedef aldı. Kısacası Türkiye'nin F-35 meselesine yaklaşımında ikilik var. Ayrıca F-35 yerine F-16 teklifi de mantıklı değil. Hatta nasıl bir yaklaşım konunun gündeme geldiği de halen daha anlaşılmış değil. Ayrıca Türkiye'nin yurtdışından savunma sanayi ürünü tedariki ile ABD gibi müttefiklerle F-35 gibi savunma projelerinde ortaklık yapılma sürece farklı kuruluşlar kanalıyla yürütülüyor. Milli Savunma Bakanı Akar'ın bazı açıklamaları bu açıdan akıllarda bazı soru işaretlerini getiriyor. Çünkü Türkiye F-35'de proje ortağı, ama onun yerine "F-16 satın alabiliriz veya F-16'ların modernizasyonunda ABD ile çalışabiliriz" gibi yaklaşım makul değil. Nitekim iki tarafın ilgili çevrelerinde de bu dile getiriliyor. Üstelik hem konu hem muhatapları farklı Türkiye'ye F-35 uçağını vermeyen ABD Kongresi, şüphesiz talep edilen yeni jenerasyon (Blok 70) F-16'ları da vermeyecektir. Bu çok net. F-16'ların modernizasyonunda ise Türkiye'nin ABD'ye ihtiyacı yok. Bu konun bu şekilde gündeme getirilmesi de doğru değil. Bu durumda F-35 projesi için ABD'ye ödenen 1 milyar 400 milyon dolar için danışman şirketle çalışılıyor. Bakalım Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı hangi usul ve tartışmalarla bu konuyu kapatacak. Türk pasaportunun değeri ne kadar YAZARLAR 11.01.2022 - 13:38 Güncelleme: 11.01.2022 - 13:38 Türk pasaportuyla dünyayı dolaşmaya çıktığımızda bize hangi ülkelerin kapısının açık olduğu, vizesiz gitme imkânı sunduğu pasaportumuzun değerini gösteriyor. Ne kadar çok kabul görüyorsak, sorgusuz ve sualsiz kapılar bize açılıyorsa pasaportumuz da o derece değerli oluyor. Ama üzücü olan şu ki çeşitli vesilelerle Türk pasaportuna vizesiz ziyaret imkânı sunan ülke sayısı azalıyor. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği'nin (IATA) verileri temel alınarak son 15 yıldır istikrarlı bir şekilde ülkelerin pasaport değerleri ölçülüyor. Hangi ülkenin pasaportuyla dünyadaki diğer ülkelere vizesiz gitme imkânı daha çoksa o pasaport değerli kabul ediliyor. Bu endekse göre de ülkeler sıralanıyor. Bir yönüyle de bu endeks ülkelerin ekonomik açıdan gelişmişlik düzeyine de işaret ediyor. Asya-Pasifik ülkelerinin listede son yıllardaki hızlı yükselişi de bunu gösteriyor. Türk pasaportunun bu tablodaki yeri ise her yıl çeşitli kriterlere göre değişiyor. Ama genelde geri gidiyor. Endekse göre ise değerini kaybediyor. Bu yıl bir kritere göre "TC Pasaportu" ile 105 ülkeye vizesiz girilebiliyor. Sıralamadaki yerimizde 79'ncu basamaktan 80'ne gerilemiş. 2020'de salgın günlerinde ise ülke sayısı 110'du. Bir yıl önceki başka puanlama kriterine göre ise Türkiye iki sıra birden gerileyerek 53'üncü sırada yer almıştı. Henley Pasaport Endeksi'nden yansıyan bu farklılıklar aslında konuyu ele alanların değerlendirmelerine göre değişiyor. Ama genelde vizesiz gidilsin veya kapıda vize alınarak o ülkeye girilsin durum seyahate engel teşkil etmediğinden genel bir değerlendirme yapılıyor. Türk pasaportuyla vizesiz gidilebilen ülkeler listesi oluşturuluyor. Kriteri azaltmak isterseniz kapıda vize alma durumu "vizesiz" olarak kabul etmeyebilirsiniz. Endekste yer alan ülkelerin sıralamaları politik gelişmeler, ekonomik dalgalanmalar ve ülkelerin bulunduğu coğrafyadaki hadiselere bağlı olarak da değişiyor. Bundan 5 yıl önce AB ülkeleri, İngiltere ve ABD pasaportu değerliydi, son yıllarda ekonomik durumuyla öne çıkan, çok gezen, çok uçan Asya-Pasifik ülkeleri öne sıralarda yer alıyor. Mesela ABD pasaportu bundan 7-8 yıl önce birinci basamaktayken politik etkileşim sebebiyle şu an yedincilikte. Peki bu endeksi kim neden yapıyor En güçlü pasaport endeksini IATA verilerini baz alarak düzenleyip açıklayan Henley Partners, dünyadaki insan hareketlerinden ticaret yapan bir grup. İkamet ve yatırım yoluyla vatandaşlık konusunda dünya lideri olan şirket, kaç paraya ve ne tür yatırımlarla çeşitli ülkelerin vatandaşlığının alınabileceğine yol gösteriyor. İşin ticaretini