Seçimin miladı...

Pazar günü Türkiye Cumhurbaşkanı ikinci tur seçimi için sandıklara gideceğiz.Uygarlığın en köklü kurumlarından biridir "seçim."2500 yıldır -aralıklarla da olsa- küresel devlet düzenlerinin temel taşıdır.Bizden sonraki nesillerde de sürecektir.Demokratia (halkın gücü) anlamına gelir.Demokrasinin miladı MÖ 500'lü ilk yıllardır. (508 civarı)Atina Merkez Şehir Devleti'ni ve çevresindeki Attika bölgesini kapsayan Yunan Şehir Devleti Atina'da gelişti.Gerçi diğer bazı Yunan şehirlerinde de demokrasiler kuruldu ve çoğu Atina modelini izledi ama hiçbiri "Atina kadar güçlü, istikrarlı ve iyi belgelenmiş" değil.En uzun süreli ve en gelişmiş demokrasi yılları Perikles dönemindedir.Ekklesia adı verilen toplantıbuluşma yerinde oy kullanan antik Atinalılar, MÖ 5. yüzyıl.ANTİK YUNAN'DA ATİNA DEMOKRASİSİSeçmenler sadece özgür erkek vatandaşlar olan "demoslarla" sınırlıydı.Kadınların ve kölelerin oy hakkı yoktu.Atinalıların baş yönetim organı "500'ler Meclisi'ydi."Onların seçilmesi şöyleydi.Atina'da 10 kabile vardı.Ve her kabile "500'ler Meclisi'nde 1 yıl hizmet verecek 50 vatandaş sağlamakla" sorumluydu.Kullanılan oylama sistemi günümüzde "random selection" dediğimiz "rastgele seçim"di.Bunun için "kleroterion" adı verilen bir tür fiziki algoritmaya sahip oy kutusu tasarlanmıştı.Kleroterion, Atina demokrasisinde "seçimlerin adil ve yolsuzluktan, kayırmacılıktan uzak olmasını" sağlayan önemli bir araçtı.500'ler Meclisi büyük Meclis'in gündemini belirlerdi."Ekklesia" adlı Meclis 6 bin oy kullanıcıdan oluşurdu.30 binden başlayarak 60 bine ulaşan Atina vatandaşlarından 6 biniBunlar ana ve babası Atinalı olması gereken hür erkek oy kullanıcılardı.Toplantı yerleri "sıkıca bir arada" anlamına gelen "Pnyx" adlı bir doğal tepe amfitiyatrosuydu.Oy kullanıcılar başkasına vekâlet veremezlerdi.Fiziksel olarak o amfitiyatroda bulunmalıydılar.Oylama "el kaldırarak" yapılıyordu.El kaldıranları saymak için 9 üye (proredro) seçilir ve görevlendirilirdi.O 9 üye sabah Meclis toplantısından hemen önce "rastgele (random selection)" seçiliyordu. Amaç, oy sayanlara rüşvet verilmesine zaman bırakmamaktı.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6951929;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6951929;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlarguneri-civaoglusecimin-miladi-6951929' });Meclis ayrıca her yıl 10 general seçerdi.Philipp Foltz'un Atinalı politikacı Perikles'i Meclis önünde ünlü konuşmayı yaparken tasvir ettiği 19. yüzyıl tablosu.GİZLİ OY TAŞLARIAtina'daki tüm ceza ve hukuk davalarında kararı Meclis verirdi.Atina jürileri 200 ila 5 bin kişiden oluşuyordu.Son sözü söylemek için değil ama kuralları ve şekil hukukunu uygulatmak için jüri üyelerinden biri "yargıç" olarak görevlendiriliyordu.Atina jürileri oylarını "sandıklara taş atarak" kullanırlardı; "gizli oy"Her jüri üyesine bir sağlam, diğeri ortası delik iki küçük taş verilirdi.Jüri üyesi iki kabın önünde dururdu.Sağlam taşı "hükmünü ifade etmek için" birinci kaba atardı, delik olan taşı ise ikinci kaba.İzleyenler hangisinin hangisi olduğunu anlayamazlardı."Psephos" sözcüğü Antik Yunancada "küçük taş veya çakıl" anlamına gelir.Günümüz İngilizcesinde