Nâzım'a da zehirle suikast

Uzun metraj belgesel dalında Oscar ödülü "muhalefet lideri Navalny'nin, Rus gizli servis tarafından zehirle öldürülme girişimini" yansıtan filme verildi.Zehirle suikast olayları art arda patlıyor...Geçen ayın başlarında New York Times bir başka zehirle suikast açıklaması daha yapmış, Nobel Ödüllü şair Neruda'nın zehirlenerek öldürüldüğüne dair kanıtları yayımlamıştı.Açıklamaya göre "Neruda'nın azı dişlerinden birinde öldürücü clostridium botulinum bakterisinin" izleri bulunmuştu.Neruda, "Latin Amerika tarihini değiştiren şair" olarak tanımlanır. Milli şairimiz Nâzım Hikmet'in yakın dostuydu.Nâzım Hikmet de Stalin Rusya'sının gizli servisi tarafından birkaç kez öldürülme girişimine maruz kalmıştı.Değerli arkadaşlarımın da katkısıyla yıllar önce bir Nâzım Hikmet Belgeseli yapmıştım.ATV'de yayınlanmıştı.AnlatayımPablo Neruda ve Nâzım HikmetŞOFÖRÜ VE KIZINâzım Hikmet,Neruda'yla birliktePeredelkino ormanındaki daçasının (büyük sanatçılara Komünist Parti'nin verdiği sayfiye evlerinden biri) balkonundadır.Karşılıklı şarap yudumlarken şoförü tarafından "suikast itirafı" yapılır.Neruda ile Nâzım Hikmet şaraplarını yudumluyor, edebiyat ve siyaset üzerine konuşuyorlardı.Sohbet sürerken Nâzım'ın şoförü gelir.Nâzım Hikmet'in önünde diz çöker ve"Size bir itirafta bulunacağım" der. "Stalin öldüğü için artık konuşabileceğini" ekledikten sonra şöyle anlatır:Bir gün beni gizli polisin bilmediğim bir yerdeki binasına götürdüler. Odada karım ve kızım da vardı.Bana "Otomobilde giderken öyle bir şey yapacaksın ki Nâzım ölecek. Kaza sanılacak, yoksa karının ve kızının başına gelebilecekleri asla tahmin edemezsin. O ikisine yapacaklarımızla sana çok acı çektiririz" dediler.Çaresizdim. Kabul etmiş göründüm.Ama hep erteliyordum.Onlar da sıkıştırıyorlardı.Birkaç kez gerçekten kaza yapıyormuş görüntüsünü vererek onları aldattım.Belki hatırlıyorsunuzdur, küçük kazalardı.Neyse ki Stalin öldü.Üzerimdeki baskı da bitti. Şimdi size bütün samimiyetimle itiraf ediyorumPablo Neruda, Nobel'ini İsveç Kralı VI. Gustaf'tan aldı.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6918374;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6918374;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlarguneri-civaoglunazima-da-zehirle-suikast-6918374' });.Neruda hayretler içindeyken Nâzım Hikmet ayağa kalkar, eğilip şoförünün ellerinden tutar, diz çöktüğü yerden kaldırarak balkondaki sandalyelerden birine oturtur."Hiç üzülme yoldaş.Senin suçun yok, en yakınlarına hangi iğrençlikleri yapabileceklerini söyleyerek, suikast için seni kullanmak istemişler. Ama sen gene de vicdanının sesini dinlemişsin" der.Şoförüne de bir bardak şarap verir.Neruda'nın Nobel Ödülü aldığını bildiren gazete manşetleriSOFYA'DA ZEHİRLEME GİRİŞİMİBelgeselde bir de "Nâzım'ı zehirleme girişimi" var. Onu da anlatayım:Nâzım bir uluslararası edebiyatçılartoplantısı için Bulgaristan'a davetedilmiştir. Edebi etkinlik bittikten sonra akşam bir yemek daveti vardır. Nâzım'ın yanındaki masa komşusu bir kadın şairdir.Ana yemeğin servisine geçildiğinde garson, Nâzım'ın önüne içinde et olan tabağı koyunca, yol yordam bilen zarif şair derhal itiraz eder."Protokol gereği bu tabağı önce hanımefendiye servis yapmanız gerekir" diyerek, önündeki tabağı kadın şairin önüne kaydırır. Sonra kendisine servis yapılmasını bekler. Sohbetli masa arkadaşlığından sonra herkes otel odalarına geçer.Ertesi gün duyulur ki "kadın şair gece büyük rahatsızlık geçirmiş, hastaneye kaldırılmış, orada zehirlenme teşhisi konmuş, midesi yıkanarak hayatı kurtarılmıştır.""Ölümden döndüğünü" Nâzım'ın eşi Vera'dan dinlemiştim.Nâzım, "Sovyetler Birliği Gizli Servisi tarafından zehirleme girişimi olduğu" yorumuyla, başından geçen bu olayı eşi Vera'ya anlatmış.NERUDA'NIN ZEHRİŞilili şair Pablo Neruda'ya dönelim.Neruda milletvekili, diplomat ve sol aktivistti.13 yaşında ilk şiirini yazdı.Milletvekilliğinin yanı sıra Arjantin, Meksika, İspanya ve Fransa da diplomatik görevde bulundu.69 yaşında Şili'nin başkenti Santiago'da, Santa Maria kliniğine "prostat