Sözleşmelerin uygulanması da ülkelerin gücüne göre olunca

İsrail hükûmeti, Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırısından bu yana Gazze'yi dünyanın gözü önünde bombalıyor.

Aslında dünya kamuoyu için İsrail hükûmetinin bu soykırım amaçlı katliamları yeni değil. Daha önce de defalarca Filistinli sivil halka yönelik saldırılar gerçekleştirdi ve dünya devletleri daha önce de defalarca göstermelik kınamalarla bu katliamlara seyirci kaldı.

Peki, İsrail hükûmetinin bu saldırıları ve söylemlerindeki şiddet ve nefret dili, ABD gibi güçlü devletlerin desteğini almakla hukuken aklanmış oluyor mu

Uluslararası hukuk ne diyor

1864'te imzalanan Cenevre Sözleşmesi, çatışmalarda sivillerin korunması için uluslararası hukukun çerçevesini belirledi. Daha sonra uğradığı revizelerle 1949'da dört sözleşmeden oluşan bir konvansiyona dönüştü ve 1977'de de çeşitli protokoller eklenerek savaş sırasında sivillerin korunması gerektiğinin altı iyice çizildi.

1954 Silahlı Çatışmalarda Kültürel Varlıkların Korunmasına Dair Sözleşme, 1972 Biyolojik Silah Sözleşmesi, 1980 Konvansiyonel Silahlar Sözleşmesi, 1992 Arkeolojik Mirasın Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi gibi pek çok sözleşme çatışmaların sivil halka ve kültürel mirasa zarar vermemesi için imzalandı.

Tüm bu sözleşmelerin ardında, 2. Dünya Savaşı'nın yarattığı yıkımın tekrarlanmaması arzusu yatıyordu.

Yazılı sözleşmelere ihtiyaç duyulması da insanların önceki savaş ve çatışmaların yıkıcı etkilerini unutmasından, devletlerin ne olursa olsun kaybetmeme ve hedeflediği şeyi kazanma fikrini hukuktan üstün tutmasından kaynaklanıyordu.

Tıpkı bugünkü İsrail hükûmetinin yaptığı gibi.

İsrail hükûmeti bugün, yalnızca Cenevre Sözleşmesi'ni değil, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'ni de Birleşmiş Milletler'in Kudüs'e yönelik aldığı kararları da alenen ihlal etmekte.

İsrail yargılanacak mı

Uluslararası suçları yargılama hususunda yetkili mahkeme, 2002'de faaliyete başlayan Lahey Uluslararası Ceza Mahkemesi. Söz konusu Mahkeme, dört suç üzerinde yargılama yapmaya yetkili. Bunlar:

1.Soykırım.

2.Savaş Suçları.

3.İnsanlığa karşı işlenen suçlar.

4.Saldırı.

1998 tarihli Roma Statüsü'nün 82. maddesine göre ise savaş suçlarının başlıcaları şunlar:

-Sivillerin hedef alınması

-Askerî olmayan nesnelerin hedef alınması

-Askerî olmayan nesnelere orantısız saldırı

-Askerî olmayan nesnelere gereksiz zarar verme

-Askerî olmayan nesnelere saldırıda kullanılan silahların seçiminde gereksiz acıya sebep olma

-Askerî olmayan nesnelere saldırıda kullanılan silahların seçiminde çevreye zarar verme

-Askerî olmayan nesnelere saldırıda kullanılan silahların seçiminde uzun süreli zararlı etki yaratma

-Askerî olmayan nesnelere saldırıda kullanılan silahların seçiminde