Geçen hafta İşSanat'ta baştan sona, günümüzün mistik bestecisi Estonyalı Arvo Part'ı dinledik. Bugün yaşlılık dönemindeki nice besteci gibi o da ilk gençlik yıllarını savaşlar, rejim sorunları ve yoksulluğun gündeminde geçirmiş. Bu besteciler son dönem yapıtlarını Tanrı'ya yakarışla donatarak gençlik acılarını unutmaya çalıştılar: Gubaidulina (Rusya), Penderecki (Polonya), Toru Takemitsu (Japonya), John Tavener (İngiltere), onlardan sadece birkaçı. Arvo Part'a dünyanın dört bir yanından yapıt ısmarlanıyor. En ünlü şef ve orkestralar yapıtlarının ilk çalınışını yapıyor, en önemli kayıt şirketleri onları piyasaya sürüyor.Arvo Part'in müziği dinleyiciyi mistik bir meditasyona sürüklüyor, içinde yaşadığımız somut çevreden alıp götürüyor. Hatta onu postmodern dünyanın yeniden derin-düşünceye dönen temsilcilerinden birisi olarak niteliyorlar. Besteciliği kadar antikçağlardaki sanatın bir araştırmacısı; ortaçağdaki çalgıların tınısını yeniden gündeme getiren bir düşünür. Arvo Part (d. 11 Eylül 1935) Tallinn Konservatuvarı'nınKompozisyon Bölümü'nü bitirmiş. Tallinn, Part'in yaşamında büyük rol oynamış bir kent. 1980'de Sovyet otoritelerinin baskısıyla ailesini alarak bu kentten göç etmek zorunda kalmış. Bir süre Viyana'da yaşayıp Avusturya vatandaşlığına geçmiş, sonra Berlin'e taşınmış. Yeni yüzyılla birlikte Estonya'ya dönmüş. İlk yapıtları neoklasik biçemde ve Rus bestecilerinin etkisinde. Sonra 12-ton yöntemini ve diziselliği izlemiş ancak bu tür çalışmaları Sovyetler Birliği'nde yasaklanınca, o da eski çağlardaki müziği aramaya başlamış: Mitolojik çağlar, ortaçağ sesleri, Rönesans polifonisi ve dönem çalgılarını araştırmış. Tintinnabuli adlı kendine özgü bir tını düzeni geliştirmiş. Kilise çanlarının seslerinden ürettiği tınılar Part'ın müziğinde bazen teker teker duyulur, bazen yapıt bütünüyle çan sesleri için bestelenmiş gibi buğulu bir atmosfer yansıtır. Part'in yöntemi "gizemli minimalism" olarak tanımlanıyor:Dramatizmden uzak, saydam bir zamansızlık duygusu. Geçen haftaki İşSanat konserini Estonyalı orkestra şefi Tonu Kaljuste yönetiminde Tallinn Oda Orkestrası seslendirdi. Bütün yapıtların minimalist, ağır yürüyen, özelliğine karşın salonu tıka basa dolduran dinleyici kitlesi konseri dikkatle izledi ve alkışlarını sona sakladı. Çağdaş müziğin güçlü ve kendine özgü sesi Arvo Part'ı bir kez daha İstanbul'da dinlediğimiz için mutluyuz.LEYLA GENCER'İ ANIYORUZBu akşam ölümünün 15. yılında, Borusan Müzikevi'nde ve Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda Leyla Gencer'i anıyoruz. "La Diva Turca"