ABD ve Çin'in Pasifik kavgasında bir anı

1980, Taipei'deyim. Yani Tayvan (ya da Çin'de). Ne mi yapıyorum: John Muehlke ve Çinli kız Ywen'in evlilik töreninde damadın sağdıcı olarak bulunuyorum.Nasıl mı John benim 1960'lı yıllardan Cihangir'den komşum olan bir ABD'li diplomat. Ve ben Tokyo'da Birleşmiş Milletler Kalkınma Teşkilatı'nın (UNDP) toplantısında İstanbul için metropoliten planlaması sunuşumu yapıyorum: ve bana eski arkadaşım John'dan ta Taipei'den otelime telefon geliyor: "Erol, Taipei'de bir Çinli kızla evleniyorum. Mutlaka sağdıcım olmanı istiyorum", karşımda arkadaşım John.Ve ben o günkü koşullarda güç bela Taipei üzerinden İstanbul'a uçuş bağlantılarımı değiştirip John'un Çinli kızla nikâhı için Taipei'ye uçuyorum.ABD'nin, Çin toprağı olarak tanımadığı Taipei'de bir oteldeyim artık. Ve John orada 1980'de resmi bir Amerikan diplomatı olarak bulunuyor.(1)Dolayısıyla 1980'de ABD'nin Çin toprağı olarak tanımadığı Taipei bugün Güneydoğu Asya'da Amerikan-Çin egemenlik kavgasının bir parçası olmuş durumda.Bütün bunları "Manastırda bir Amerikalı" adlı kitabımda tüm ayrıntılarıyla 2004 yılında yazmıştım.(2)Dolayısıyla Tayvan üzerinde ABD ve Çin arasında sürekli olarak yürütülen örtülü bir egemenlik kavgası vardı. Ve bugün Çin'in giderek daha da güçlenmesi sonucu bu örtülü kavga açık kavgaya dönüşme sinyalleri vermeye başlamıştır.John daha 1980'de Taipei'de, ABD'nin resmi olarak tanıdığı Amerikan temsilciliğinde bir görevli olarak bulunuyordu. Bu durum ABD ve Çin tarafları arasında bugün de sürüyor.Pelosi'nin yeni çıkışı aslında ABD'nin (ve Batı'nın) bölgedeki küresel kavgasının bir sonucudur.Ukrayna-Rusya kavgası (savaşı) da bu büyük resmin bir parçası olarak sahnedeki yerini almıştır.Benim gençlik yıllarımda John Muelhke ile olan arkadaşlığımın ucunun nerelere kadar uzandığını bire bir yaşamış bir insanım.John daha emekliliği