Kırmızı çizgi

Önce kırmızı çizgi konusunu ele almama sebep olan haberi anlatayım. İsrail'de cumhurbaşkanlığı partiler üstü bir posttur. Orada bizdeki veya ABD'deki gibi partili cumhurbaşkanlığı (başkanlık diye okuyun) değil, Millet İttifakı'nın ihya etmek istediğine benzer bir parlamenter düzen vardır. İsrail'in milliyetçi ve biraz da dinci Başbakanı Binyamin Netanyahu, bundan bir süre önce, dinci seçmenden gelen baskı yüzünden İsrail'in yargı sistemini değiştirmek üzere harekete geçmişti. Geçmese, başbakanlığı kaybedecekti. Çünkü mecliste çoğunluğu dinciler sayesinde sağlıyordu. Değişikliğin amacı, yargı erkinin yetkilerini kısıtlamak ve yüksek yargıçların seçiminde siyasi iktidarı daha etkin kılmaktı. Muhalefet cephesi bu değişikliğe şiddetle karşı çıktı. Protestocular sokaklara döküldü. İsrail halkı adeta ikiye bölündü. Bölünme "Yahudilik veya Demokrasi" (Judaism or democracy) şeklinde ifade ediliyor. İhtilaf o kadar derinleşiyor ki; bir "iç savaş" çıkma ihtimali telaffuz edilmeye başlanıyor. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı İsak Herzog, "İç savaş benim kırmızı çizgimdir. Neye mal olursa olsun buna izin vermeyeceğim" diyor. Adalet sisteminin yeniden şekillenmesi için "Halkın Tasarımı" diye adlandırdığı bir yargı reformu hazırlayıp kamuoyuna sunuyor. Bu arada, yargıyı, siyasi iktidarın adeta emrine vermek isteyen "dincilerin" İsrail'in bekası için Filistin halkına en sert şekilde davranılması gerekir fikrini savunduğunu da ekleyim. Muhalifler bu konuda çok daha ılımlı davranıyor.İHTİLAF YÖNETİMİHerzog'un, İsrail'in bölünmesi benim kırmız çizgimdir sözü, belleğimdeki "kırmızı çizgi" kavramıyla örtüşmedi. Kırmızı çizgi çizmek, "İhtilaf Yönetimi" (Conflict Management) literatüründe "tehdit" etmektir. Taraflardan biri diğerine "eğer sen benim çizdiğim kırmızı çizgiyi geçersen, seni çizgi gerisine ittirmek için zora başvururum" der. Mesela Rusya, Ukrayna'ya "NATO'ya üyelik için başvurursan, ülkeni harabeye çeviririm, bu bir kırmızı çizgidir" demişti. Yani "Ülkeni enkaz yığını haline sokmak benim de işime gelmez. Bunun bana da ciddi maliyeti olacağını biliyorum ancak senin NATO'ya katılmanın bana maliyeti o kadar büyük ki, bunu bile yaparım" demiştir. Ama Ukrayna'yı kararından döndürememiştir. Benzer sözleri biz de Yunanistan'ı, karasularını genişletme kararı almaktan caydırmak için söylüyoruz. İsrail Cumhurbaşkanı Herzog, "İç savaş benim kırmızı çizgimdir, neye mal olursa olsun, buna izin vermem" derken kimi veya kimleri neyle tehdit ediyor İç savaşın