Bankaları da batırırlar

Olay: Silicon Valley Bank isimli ABD'nin 16. büyük bankası, paralarını çekmek isteyen mevduat sahiplerinin hücumuna uğrayınca, 10 Mart 2023'te ödemede acze düştü. California Mali Hizmetler Dairesi tarafından kapatılıp, tasfiyeye tabi tutulmak üzere Federal Mevduat Sigorta Kurumu'na devredildi. Bunu 12 Mart 2023'te aynı şekilde ödemede acze düşen Signature Bank isimli bankanın New York Mali Hizmetler Dairesi tarafından kapatılması izledi. Bu olaylar, ABD'de başlayıp tüm dünyaya yayılan 20089 küresel krizine benzer bir çöküntünün öncülleri olmasın diye harekete geçildi. Devreye ABD Hazine Bakanı iktisat profesörü ve eski FED başkanı Bn. Janet Yellen girdi. Ödemeler sisteminde bir aksamaya meydan verilmeyeceğini ve mevduat sahiplerin korunacağını söyledi. "Bağımsız bir kuruluş olan FED de gerekeni yapacaktır. Onların işine ben karışmam" dedi. Başta İngiltere (UK) olmak üzere Avrupa devletleri peş peşe "bizim bankacılık sistemimiz sağlamdır" merak etmeyin mesajı yayınladı. Buna rağmen bir süredir sağlığı bozuk olan Credit Swiss sallanınca, İsviçre Merkez Bankası bu bankayı ödemede acze düşmekten kurtarmak için 54 milyar dolar destek sağlayacağını açıkladı.BU ŞERDEN BİZE HAYIR DOĞAR2009'da Türkiye'nin milli geliri (GSYH) 4.7 küçüldü. Yani AKP'lilerin utanmadan ve usanmadan yanlış söylediği gibi 2009 krizi Türkiye ekonomisine teğet geçmedi. Deldi geçti. Ancak bu küresel krizin ardından, 2022 İktisat Nobel Ödülü'nü alan dönemin FED Başkanı Ben Bernanke helikopterine binip gökten dolar yağdırdı. Bu dolar yağmurundan biz de çok yararlandık. Büyümemiz hızlandı. Benzeri bir oluşumu bugün de bekliyorum. Banka batması, bizim yabancısı olduğumuz bir şey değildir. En son 2001 krizinde 20 kadar banka batmıştı. Daha doğrusu hepsi batmış ama bir kısmı tasfiye edilmişti. Bankalar "para piyasası" firmalarıdır. Yani "sermaye piyasası" firması değildir. (Bu fark iyi bellenmelidir.) Dolayısıyla bankalar, faaliyet gösterdikleri ülkenin para sistemine göre hareket eder. Bankaların Türkiye gibi "çift paralı" bir ekonomide işleyiş tarzı, tek para birimli gelişmiş ekonomilerdeki bankalardan bir hayli farklıdır. Bundan daha önemlisi bizim banka sistemimiz, bir "devlet dairesi" olan Merkez Bankamızın güdümündedir. MB isterse bankalarımızı 2001'de olduğu gibi berbat veya 2022'de olduğu gibi abat eder. Bankaların kârlılığı ile merkez bankalarının izlediği para politikası