Bütünsel bir tarımsal politikayı ve yeni teknolojik gelişimlerin tarımın hizmetine verilmesini simgeleyen Tarım 4.0 yaklaşımı, verimliliği, üretimi ve karlılığı artırıyor. Kimi ülkeler 4.0'ın bile ötesine geçme hazırlığında.Tarımsal üretimde yaşanan gerileme, özellikle girdi fiyatlarındaki büyük artışlar nedeniyle yaşanan hayat pahalılığı, dünya çapında büyüyen ve Birleşmiş Milletler (BM) raporlarına dek yansıyan gıdaya erişim, açlık ve yoksulluk sorunları ile gitgide yaygınlaşan gıda milliyetçiliği rüzgarından sıyrılarak yurttaşların temel gıda gereksinmelerini uygun fiyatlarla piyasaya sürmek o kadar önemli ki.Ulu Önder Atatürk'ün çok yıllar önce büyük ileri görüşlülükle ortaya koyduğu 'Köylü milletin efendisidir' sentezi bugün öylesine güncel ki. Bu efendilik elbette ekonomik ve sosyal statü değil, yurttaşların temel gereksinmelerini karşılayan bir kitleye karşı ortaya konan sevgi ve saygı. Nezaketin, zarafetin, mantık ve aklın güzelliği!Pandemi sonrasında ekonomik politikalar yeniden belirleniyor. Tarımsal üretim ve girdiler gündemde her zamankinden çok değer buluyor. BM'ye göre açlık ve kıtlık kapıda.Dünya çapında girdilerin bu denli artış gösterdiği bir süreçte verimli ve akılcı tarımsal üretim, kurtuluş ve çıkış yolu.Onun için daha çok işitir olduk; "tarıma gereken önem verilecek."8 - 10 yıldan beri Tarım 4.0'dan söz ediliyor, hatta uygulanıyor.Bütünsel bir tarımsal politikayı ve yeni teknolojik gelişimlerin tarımın hizmetine verilmesini simgeleyen bu yaklaşım, gelecek yıllarda daha çok duyacağımız bir politik ve ekonomik tercih olacak. Çünkü dünya ve özellikle gelişmiş ülkeler bu yolda.Benim geçen hafta arazi çalışmalarının başlamasını müjdelediğim TÜBİTAK destekli ve Prof. Halil Karahan ile arkadaşları imzalı proje de bunun bir parçası.4.0 demek, iklim koşullarının, çevresel etkilerin, kullanılacak ürün deseninin, su miktarının, hatta hangi dönemde hangi ürünlerin daha verimli olacağının da net bir şekilde görüldüğü bir çağdaş tarım uygulması demek.Yeni teknolojiler, makine ve ekipman kullanımındaki verimlilik, girdi - çıktı doğru maliyet hesapları, uydu ve drone'larla ürünlerin sağlık ve verimliliğinin belirlenmesi, sonuçların üretici ve toplum olarak 'win - win' yani 'kazan - kazan' felsefesi ile ülkeye katkı sağlanması demek.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6781632;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6781632;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlardr-hakan-tartantarim-5-0-ufukta-6781632' });Akılı ve kazançlı tarım olarak da nitelenebilecek Tarım 4.0 ile elbette üretici de kazanacak. Zamanı doğru kullanacak, işgücünden tasarruf edecek, verimlilik sağlayacak, tasarruf ile yeni kaynaklar oluşturacak, dünya ile rekabet edecek, üretim girdisi optimizasyonu sağlayacak. Özeti şu, daha çok ve verimli üretim, daha çok kar.O kadar mı Ülke de kazanacak! Çevre ve doğa kazanacak, döviz tasarrufu elde edilecek.Elbette teknoloji durmuyor. Gelişmeler olabildiğince hızlı.Tarımda hem yapay zeka, hem teknolojik gelişim gelecekte yaşanacak sıkıntılar konusunda önemli artılar sağlıyor.Sırada Tarım 5.0 varAkıllı, kazançlı, verimli ve çağdaş tarım anlamına da gelen Tarım 5.0 elbette yapay zekanın tanm anlamıyla katkısı sağlanan, teknolojik araç ve gereçlerle verimlilikte en üst noktaya ulaşılan, neyin nerede, nasıl ve ne şekilde olacağını, nasıl bir sonuç ortaya koyacağını da gösteren bir yenilik.Tamamen teknolojik gelişmelerle donatılmış, otonom ve çözüm odaklı verimliliği temel alan tarım.Dedim ya, dünya durmuyor.Hala tarımın ne denli önemli olduğunu görmeyenler için dünya penceresi araladım.Tarım 4.0 hatta, Tarım 5.0 zamanı artık!Şimdi de vegan üretime yasak!Okurlarım arasında vejetaryen ve vegan beslenenler de var.Zaman zaman sektörel sorunları gündeme getiriyorum. Geçenlerde yazdım, 'Vegan saçmalık' diye, özellikle vegan yani bitkisel peynir, yağ, sucuk ve diğer gıda üretiminin önüne çıkarılan engelleri. Vegan tanımlamasının ne kadar zor olduğunu... Peynire