9 Mayıs Dünya Çölyak Günü... Son yıllarda pek çok otoimmün hastalığın görülme sıklığı artıyor. Bunlardan biri de çölyak. Ülkemizde 250 bin ile 750 bin arasında çölyak hastası olduğu tahmin ediliyor. Çölyak hastalığı, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten isimli proteine karşı duyarlılık sonucu otoimmün gelişen bir hastalık. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler, değişen bağırsak mikrobiyatası, immünolojik mekanizmalar burada söz sahibi. Dünya Çölyak Günü'nde gluten ve çölyak ilişkisinden bir kez daha bahsetmek istedim.Gluten buğday tanelerinin ana depolama proteini olarak tanımlabilir. Çölyaklı bireyler bu proteini sindiremez. Glutene karşı alerjisi olan kişilerde gluten bağırsaktaki villuslara zarar verir ve vücut için gerekli olan besin öğeleri ince bağırsaktan emilemez. Villusları ince bağırsağın iç yüzeyinde bulunan ince uzantılar olarak tanımlayabilirim. Hastalık bazı bireylerde yıllarca hiç belirti vermez veya çok hafif seyredebilir, öyle ki birey bu durumu uzun süre fark etmeyebilir. Bazı bireylerde ise tam tersi durum söz konusudur. Özellikle karın ağrısı, karında şişlik, ishal, huzursuzluk, iştahsızlık ve enfeksiyonlarda artış görülebilir.Glutensiz beslenmeTedavide gluten içeren tüm ürünlerin diyetten çıkarılması yani eliminasyonu gerekir. Ekmek, makarna, bisküvi, kek, kraker, pasta, irmik, birçok tahıl gevreği gluten içerir. Bu nedenle buğday, çavdar, arpa ve bu tahıllarla yapılan her türlü besin diyetten çıkarılır. Glutenin diyetten çıkarılması ile hastalığın belirtilerinde kısa süre içinde gerileme gözlenir. Pirinç, karabuğday, darı glutensiz alternatiflere örnek verilebilir. Çölyaklı bireyler bu alternatiflerden yapılan unlar veya baklagil unlarını da tüketebilir.Yapılan çalışmalar çölyak hastalarının yüzde 20-38'inin kaloriprotein, diyet lifi, bazı mineraller ve vitaminler gibi besin ögesi eksiklerine sahip olduğunu gösteriyor. Bu nedenle medikal bir tedavi olarak glutensiz beslenmesi gereken bireylerin, hekim kontrolünde kan değerleri düzenli olarak kontrol edilmeli, doğru takviyeler ve doğru beslenme önerileri ile desteklenmesi gerekiyor.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6944576;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6944576;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlardilara-kocakcolyak-ile-yasam-6944576' });Burada etiket okumanın önemine bir kez daha dikkat çekmek istiyorum. Günümüzde market raflarında pek çok glutensiz alternatife rastlamak mümkün. Fakat iyi bir gıda okuryazarı olmanız kıymetli. Çünkü glutensiz yiyeceklere çiğnenebilirlik, kıvam ve lezzetini korumak için yağ ve şeker eklemesi yapılabiliyor. Bu durumda besinlerin kalori içeriği yükseliyor, lif içeriği ve besleyiciliği