Darağacındaki Durdu'nun hikayesi

Can Dündar, "Abim Deniz" isimli kitabına, Deniz Gezmiş, kardeşi Hamdi Gezmiş ve öğretmen olan anneleri Mukaddes Gezmiş'in ilginç bir anısıyla başlar.Mukaddes Öğretmen, Sivas'ta iki oğluyla birlikte okula yürürken, Sivas Jandarma Komutanlığı'nın önündeki darağacında bir kadının ölü bedeninin sallandığına denk gelir ve binlerce insanın film izler gibi izlediği bu trajik sahneden çocuklarını korumak için hızla oradan uzaklaşır.Can Dündar, bu çarpıcı sahneyi anlattıktan sonra şu yorumu yapar:"Darağacında o kadının hayali, onun yağlı urganda sallanan cansız bedeni, ağzından dışarı sarkmış dili, ayağındaki yün çoraplar, biri 9 diğeri 14 yaşındaki iki erkek çocuğun gözlerinden, zihinlerinden, düşlerinden ömür boyu silinmeyecekti. Çok da değil, 11 yıl sonra Türkiye'de yeniden ibret için darağaçları kurulduğunda, bu kez acının vurduğu ev, kendi evleri olacak, devletin yaftası onların boynuna asılacaktı." Deniz Gezmiş'in yaşamıyla, fikirleriyle, eylemleriyle ilgili binlerce sayfa okumuş biri olarak, bu anekdotu ilk kez duymuş ve çok etkilenmiştim.Kitapta "sevgilisiyle bir olup eşini öldürdüğü için" idam edildiği yazıyordu ama ben nedense o kadının hikayesindeki bütün detayları merak etmiştim.Kimdi Cinayeti nasıl işlemişti Suç ortağı olan sevgilisine ne olmuştu İdam sehpasında son sözü neydiKitabı okumamın üzerinden yaklaşık altı yıl geçmiş, ben zihnimde iz bırakan bu sorulara bir yanıt bulamamıştım. Ta ki düne, gazeteci meslektaşım Tarık Işık'ın "Darağacında 15 Kadın" isimli kitabını okuyana kadar.Evet, Deniz Gezmiş'in kendi idamından 11 yıl önce darağacında gördüğü kadının adı Durdu Sarıkaya'ymış.9 Şubat 1959 günü sevgilisi Hüseyin Sarıkaya'yla bir olmuş, (aynı zamanda sevgilisi Hüseyin'in kardeşi olan) eşi Mahmut Sarıkaya'yı öldürmüş. 10 Şubat 1959'da yakalanmış, 11 Şubat 1959 günü ilk, 13 Şubat 1959 günü son duruşmasına çıkmış. Mahkeme, kendisine ve sevgilisi Hüseyin Sarıkaya'ya idam cezası vermiş.Mahkeme kararı, 25 Mart 1960'ta Yargıtay'da onaylanmış, dönemin Başbakanı Adnan Menderes'in imzaladığı tezkere ile birlikte 9 Mayıs 1960 günü gereğinin yapılması için TBMM'ye sunulmuş. 18 gün sonra 27 Mayıs darbesi gerçekleşmiş. Milli Birlik Komitesi 15 Aralık 1960 günü