Son birkaç haftadır Ortadoğu'da bölgesel seviyede dikkat çeken yakınlaşmalar oluyor, Çin-Rusya gibi küresel güçler bölgeyi yeniden şekillendirecek adımlar atıyor.Geçen hafta Suudi Arabistan'ın İran ile ilişkilerini normalleştirme kararını ve o süreçte Çin'in etkisini yazmıştım. Tahran-Riyad yakınlaşmasını konuşurken, Suudi Arabistan'ın "Suriye ile ilişkilerini yeniden tesis etmek için görüşmelere başladığı" bilgisi basına sızdı. Malum, 2011'de başlayan Suriye iç savaşı sonrası Arap dünyası Beşar Esad ile ilişkileri koparmış, Suriye rejimi Arap Ligi üyeliğinden çıkarılmıştı. Ancak yıllar içinde Esad'ın iktidardan gitmeyeceği anlaşıldı ve bölge dengeleri değişti.Perde arkasına bakıldığında, Riyad yönetimini iknada İran'ın telkinleri, Suriye tarafını iknada ise Rusya'nın etkisi oldu. Yani Çin'in açtığı kapıdan Rusya da girmiş oldu. Moskova yönetimi kendine yakın müttefikinin yani Suriye'nin yeni bir ilişki kurabilmesi için kanal açmış oldu. Özetle Çin ve Rusya bölgede yeni bir ağ örüyor. Bu stratejik bir akılla birlikte mi yapılıyor, bu tartışma yaratacaktır ama tüm bu süreçlerin ABD'nin aleyhine işlediğini söylemek mümkün.Bir stratejik rota dahaABD'nin işgalinden sonra İran'ın nüfuzuna giren Irak'ın adımlarına baktığımızda, dikkat çeken bir ziyaret de Türkiye'ye yapıldı. Irak Başbakanı Muhammed Şiya Es Sudani, bu hafta Ankara'daydı. Ziyaretin ana gündemi "Kalkınma Yolu" projesiydi. Proje, 1200 kilometrelik bir rotadan oluşuyor. Basra'daki Faw terminalinden başlıyor Avrupa'ya kadar uzanıyor. İnşa edilecek ve rehabilite edilecek demiryolu ve otoyollarıyla yeni bir ticaret rotası çiziliyor.Bir başka deyişle bu projey ile Irak, Asya'yı ve Avrupa'yı Türkiye üzerinden bağlayacak. Projenin başlangıç noktası, yıllık 99 milyon ton kapasitesiyle dünyanın en büyük konteyner terminallerinden biri olacak Faw Limanı. Basra'daki limanın ilk bölümü 2010 yılında 2,6 milyar dolara Güney Kore'li bir şirket tarafından yapılmıştı.Aşama aşama ilerlenecek projenin devamı için Irak, yabancı şirketlerle görüşmelerini sürdürüyor. Bundan sonraki aşamaların da 4,3 milyar dolara mal olması bekleniyor. Bittiğinde Dubai'dekileri de geride bırakıp Ortadoğu'nun en büyük konteyner limanı olacağını söyleyelim. Basra'daki o limandan çıkan mallar, demiryolu ve karayolu üzerinden Türkiye'ye, oradan da Avrupa'ya taşınacak. İşte Türk şirketlerinin katkısının bu aşamada olması bekleniyor. O yolların inşası için şirketler Irak'taki ihalelere girilecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da hafta içi bu projeyi "stratejik" olarak nitelendirdi, İpek Yolu'na benzetti, katkı vereceklerini duyurdu, bu konuda Irak ile mutabakata varıldığını duyurdu. Ortadoğu'nun kalbinden geçecek yeni rota ve işbirliği imkanları Irak Başbakanı'nın ziyaretinin odak noktasıydı.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6922683;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6922683;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlardeniz-kilisliogluortadoguda-yeni-hamleler-6922683' });İran'dan iki adımİran'ın son dönemde bölgede kendisine alan açma adımları da Suudi Arabistan'ınkilere benziyor. Tahran'ın bu adımlardaki ağırlıklı motivasyonu Riyad'dan farklı