Mikro hedefleme

Öncelikle Cumhurbaşkanı Erdoğan'a geçmiş olsun dileklerimizle başlayalım. Kuşkusuz geride bıraktığımız haftanın en önemli olayı Erdoğan'ın canlı yayında geçirdiği rahatsızlık oldu. Ve yine kuşkusuz hangi siyasi görüşten olursa olsun bu ülkenin bel kemiği olan her bir vatandaşımız Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın üstelik de bir canlı yayında rahatsızlık geçirmesinden büyük ve samimi bir endişe duydu. (Başta FETÖ kaynaklılar olmak üzere bazı sosyal ağ hesaplarında gördüklerimiz sakın bizleri yanıltmasın. Onlar birazdan da aktaracağım gibi başka şeyler peşindeler.) Neyse ki Cumhurbaşkanı ertesi gün Rusya Devlet Başkanı Putin ile birlikte katıldığı Akkuyu Nükleer Güç Santrali açılış töreninde -ofisinden canlı yayın aracılığıyla da olsa- kamuoyu karşısına çıktı. Ardından ertesi gün de bir başka törene canlı yayınla bağlandı. Böylelikle kamuoyunda oluşan endişenin de önüne geçilmiş oldu.Fakat bu olay hayatımızın orta yerindeki bir büyük problemi daha ortaya çıkardı.Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın rahatsızlandığı akşam sosyal ağlarda Rusya ve Çin kaynaklı hesap ve "haber sitelerinde" Cumhurbaşkanı'nın sağlığıyla alakalı korkunç derecede dezenformatif iletiler büyük bir hızla yayılmaya başladı. Bunun seçimleri manipüle etmek maksatlı organize bir iş olduğu gayet açık biçimde ortada iken bile birçok "aklıselim" insanın bu tuzağa düştüğünü ve bu iletilerin yayılmasına katkı sunduklarını gördük.Geride bıraktığımız dönemde farklı ülkelerdeki seçim süreçlerinde sosyal ağların hem başka ülkeler hem de ülke içindeki siyasi gruplar tarafından nasıl etkilenmeye çalıştığına hep beraber tanık olduk. Bu bahsettiğim çabayı "trol ordusu" ile sakın karıştırmayın. Çünkü bu, yapay zekâ ve çok karmaşık algoritmalar desteğiyle gerçekleşen, gayet bilimsel, hedef grup ve bireyleri neredeyse günlük alışkanlıklarına kadar tanıyan ve bu çerçevede hedef alan bir manipülasyon çabası. Bunun bir adı da var elbette: Mikro hedefleme. İleride bir gün daha ayrıntılı inceleriz.Trol orduları ya da daha havalı adıyla sosyal medya ekipleri de elbette çok etkili. Dolayısıyla, sosyal ağlar sıradan vatandaş açısından tuzaklarla dolu bir alan. Bu tehlikenin üstesinden gelmenin kolay bir yolu yok. Bu noktada güvenlikçi bir takım politikaları destekleyenlere katılmıyorum. Yasaklamalar ve kapatmalarla bir yere varmak mümkün değil. Bana kalırsa bu mesele kişisel bazda çözülmeli. İki basit kural yeterli aslında bunu sağlamak için. Kalabalıkların peşin takılma ve her duyduğuna, (deep fake döneminde olduğumuzu da unutmadan) her gördüğüne inanma!var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6939462;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6939462;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlardeniz-bayramoglumikro-hedefleme-6939462' });Bu arada sosyal ağları demokrasinin yeni yüzü, ifade hürriyetinin kalesi, kitlelerin sözcüsü olarak görmekten vaz geçmemiz gerekiyor. Elbette bu sosyal ağlar çok kritik öneme sahip. Demokrasi, insan hakları, ifade hürriyeti açsısından çok önemli roller oynadı ve oynamaya da devam ediyor. Elbette her bir vatandaş ve her bir kurum bu ağları kendi yüce maksatları için kullanmalı ve kullanıyor. Lakin yukarıda değindiğimiz manipülasyonlardan da öte bir sorun var burada. Bu ağların tamamı özel şirketlere ait ve bu özel şirketlerin çıkarları bugün bu şekilde davranmasını gerektiriyor olabilir. Ama yarın başka türlü davranmayacağının bir garantisi, davranırsa onu düzeltecek