Çocuk eğitiminde ceza olmalı mı

Çocuk gelişiminde yapılan araştırmalar da cezanın (Sözel ve fiziksel şiddet) çocuğa zarar verdiği, kendini kötü hissettirdiği, korkuya ve güvensizliğe doğru itici güç oluşturduğu belirlenmiş.Neden çocukla iletişimde ya da çocuk eğitiminde yetişkinler cezaya başvurur Yetişkin ceza vererek çocuğun yaptığı yanlışı anlaması için en etkili yol olduğunu düşünür. Çocuk aldığı ceza (Dayak, tokat , aşağılayıcı konuşma vb.) ile hatasını anlamayacaktır. Tersine içinde yaşadığı duygusal karmaşa ve öfkeyle tekrarlayan problem davranışlar zinciri artacaktır. Yetişkin kontrol kendisinde olduğu için bir rahatlama hisseder. Deşarj olur. Çocuğa uygulanan fiziksel şiddet aslında yetişkin olarak ne kadar aciz olduğumuzun bir göstergesidir. Üstelik uygulanan şiddetle çocuğun sorunları çözmek yerine şiddete başvurması konusunda model olarak şiddet eğimli bir birey yetiştirmiş oluyoruz. Yetişkinin bu şekilde davranması çocuğa kendini nasıl hissettirir Çocuk kendini değersiz ve güvensiz hisseder. Şiddet eğilimi artar. Yetişkinin verdiği ceza sonucu davranış o an için bitmiş olsa da yeniden ortaya çıkma potansiyeli yüksektir. Çocuğun psikolojik olarak travmatik zemin ortamında gelişimi sürer. Çocukluk dönemi bireyin kişilik gelişiminin temelini oluşturduğunu düşünürsek, bu dönemde çocuğun karşılaştığı davranış ve tutumlarda dikkatli olunması gerekir. Çocuğun istenmeyen davranışlarını azaltmak istiyorsak yapılmamasını istediğimiz davranışlar çocuğun düzeyine göre açıklanmalı, kurallar açık ve net olmalıdır.Çocuk yaptığı davranış konusunda önceden uyarılmalıdır. Tepkiyi görmeden önce çocuğun algısında doğru davranış ile yanlış davranış arasında bir muhakeme , davranış hakkında bir farkındalık bilinci oluşması gerekir.Ceza vermek yerine pozitif disiplin yaklaşımında davranışının sonucunu (bedelini) anlamalı ve yaşamalıdır. Burada hedef çocuk değil, davranıştır. Bu şekilde davranmak çocukta nefret oluşturmaz. Çocuğun sorumluluk kazanmasını sağlar. Örneğin: Kirli sepetine çamaşırlarını atmayan birinin aradığı giysiyi giyememesi gibi oyuncaklarına zarar vererek oynayan bir çocuğa yetişkin duygusal şantaj yaparak " Büyümedin hala oyuncaklarını kırıyorsun Bunu alıp başka çocuklara vereyim" gibi cümleler kurmak yerine çocuğun davranışının sonucunu fark etmesini sağlamalıdır. "Bu oyuncağa vurduğun için kolu kırılmış, eskisi gibi olmasa da bantlayalım öyle oynayabilirsin. "yada "Ortamdan uzaklaştırıp , biraz daha sakin oynamaya karar verince bana söylemeyi unutma" gibi bir yönlendirmeli cümleler çocuğun