Yeni ABD: Avrasya Birleşik Devletleri

Dünya siyasetinde küresel düzeydeki eksen kayması giderek hızlanıyor. Bir bakıma mevcut statükoyu ve eski dünyayı temsil eden Amerika Birleşik Devletleri (ABD) liderliğindeki Atlantik yerine Çin, Rusya ve Türkiye liderliğinde yeni bir güç merkezi doğuyor. Asya- Pasifik bölgesinde yükselen bu güç merkezi her geçen gün 'Yeni ABD' diyebileceğimiz 'Avrasya Birleşik Devletleri'ne doğru yol alıyor. 'Eski ABD' hemen her alanda kan kaybederken atağa geçen 'Yeni ABD' ise son örneğini Türkmenistan'ın tarihi kenti Semerkand'daki Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi'nde de gördüğümüz üzere dört bir koldan yükselişini sürdürüyor. 15-16 Eylül'deki ŞİÖ Devlet Başkanları 22. Toplantısı'ndan sonra yayımlanan bildirge küresel statükonun artık işlevsizleştiğini ilan eden bir 'ihtiyatlı manifesto' niteliğindeydi. Atlantik'i paniğe sevk etmeyecek özenli bir dilin seçildiği deklarasyondaki en dikkate değer husus ABD'nin keyfi olarak domine ettiği Dünya Ticaret Örgütü'nde (DTÖ) reform yapılması çağrısı ile üye ülkelerin ulusal para birimlerinin kullanım oranının artırılması kararı oldu. Bir diğer önemli nokta da ekonomik ve siyasi niteliğiyle öne çıkan ŞİÖ'nün üyeleri arasında 'Barış Misyonu' adıyla askeri ve savunma alanlarında da işbirliğinin daha da derinleştirilecek olmasıdır. Sayın Erdoğan'ın onur konuğu olduğu zirveye, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Pakistan, Hindistan, Belarus, Moğolistan, İran davetli Türkmenistan ve Azerbaycan liderleri katıldı. Atlantik karşıtı en etkili kutup görülen ŞİÖ, Semerkand Deklarasyonu ile açık kapı politikasını sürdürdü. İran'ın katılımı ile 9 üyeye ulaşan ŞİÖ, Mısır ve Katar'a da diyalog ortağı statüsü verdi. Türkiye'nin 'diyalog ortağı' olduğu ŞİÖ, önümüzdeki süreçte Belarus'a tam üyelik; Bahreyn, Kuveyt, Maldivler, BAE ve Myanmar'a ise diyalog ortağı statüsü verecek. Ermenistan'ın Azerbaycan'a saldırısı, Tacik-Kırgız sınır çatışması ve Ukrayna Savaşı gölgesinde toplanan zirvede Avrasya ülkeleri arasında birçok dev projeye imza atıldı. Türkiye, Akkuyu Nükleer Santrali'nin inşaatı ve tahıl koridoruyla ilgili yeni detaylar için Rusya ile anlaşma tazeledi. Ayrıca Pekin ve Bişkek arasında Doğu Türkistan ile Kırgızistan'ı birbirine bağlayan Torugart geçidi üzerinden 280 km'lik bir ulaşım koridorunun oluşturulması kararlaştırıldı. Bu koridor Özbekistan, Türkmenistan, İran ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya