Merhabalar sevgili okurlar.

Bir insan hakkı ihlâli ayrımcılık biçimi olan ve topyekûn mücadeleyi gerektiren küresel bir sorun olarak kabul edilen kadına yönelik şiddet; kültürel, ekonomik, coğrafi sınır tanımaksızın tüm dünyada varlığını sürdürüyor. Bu sorun, günümüzde ulaştığı boyutlarla, uluslararası ve ulusal düzeyde önemli bir gündem haline gelmiş durumda.

Kadına yönelik şiddet; şiddet mağdurunun temel haklarının varlığını hiçe sayıyor, kişinin insan olmaktan kaynaklanan imkanlardan yararlanarak kendini geliştirmesinin önüne geçiyor, insanın değerine ve onuruna yaraşır bir hayat sürme hakkına zarar veriyor. Bu ihlâl biçiminin varlığı; yalnızca mağdurları değil, onların ailelerini ve sonuçta toplumu olumsuz etkiliyor. Göçmen kadınlar, çatışma bölgelerinde yaşayan kadınlar, engelli kadınlar gibi belirli grupların ise; çoklu dezavantajlı durumda olmalarından dolayı, şiddete maruz kalma olasılıkları daha yüksek.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Kadına yönelik şiddeti doğuran etkenler; kadınlar ve erkekler arasındaki sosyal, politik ve ekonomik gücün dengesiz dağılımı, diğer bir deyişle kadınların toplumdaki eşit olmayan statülerinden kaynaklanıyor ve çoklu ve karmaşık bir yapıya sahip.

Gerek şiddetle mücadeleye ilişkin literatür gerek hukuki düzenlemeler incelendiğinde; kadına yönelik şiddetin birbirinden farklı biçimleri olduğu görülüyor:

Fiziksel şiddet

Kişinin vücut dokunulmazlığını ihlâl eden ve onun bütünlüğünü hedef alan, ona acı çektiren her türlü saldırı fiziksel şiddet olarak adlandırılabiliyor. Kişinin bedensel olarak zarar görmesine neden olan her türlü eylem ve ihlâli kapsayan fiziksel şiddet, sağlıksız koşullarda yaşamaya mecbur bırakmaktan töre ve namus gerekçeleriyle kasten öldürme eylemine kadar uzanıyor. Özetle, bu tür şiddet kadınların sağlığının, gelişiminin ve onurunun zarar görmesiyle sonuçlanıyor ve hayatta kalmalarını zorlaştırıyor.

Cinsel şiddet

Bu tür şiddet kişinin cinsel dokunulmazlığını hedef alan eylemlerden oluşuyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) cinsel şiddeti "Cinsel eylem gerçekleştirmek amacıyla girişim, istenmeyen cinsel içerikli konuşmalar, birini cinsel amaçla kullanma, mağdur ve fail arasındaki ilişkinin niteliğine bakmaksızın ev ya da iş ortamında kişinin cinselliğine yönelik zorlayıcı yaptırımlar" şeklinde tarif ediyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Psikolojik şiddet

Birine karşı sistemli şekilde psikolojik baskı uygulamak, duygusal olarak sömürmek ve aşağılamak, kontrol etmek veya cezalandırmak amacıyla toplumdan soyutlamak ve izole etmek için uygulanan her tür hareket psikolojik şiddet niteliği taşıyor. Bağırmak, korkutmak, küfür etmek, tehdit etmek, hakaret etmek, eve kapatmak, küçük düşürmek, aile içi kararlara katılmasını engellemek, çocuklarını göstermemekle tehdit etmek, silah göstermek gibi eylemler psikolojik şiddet kapsamına giriyor.

Ekonomik şiddet

Genel olarak kadının istihdama katılımını engelleyen ya da ekonomik olarak zarara uğramasına neden olan eylemler ekonomik şiddet sayılıyor. Kadının istihdama katılımının engellenmesi gibi istemediği işlerde zorla çalıştırılması da ekonomik şiddet olarak karşımıza çıkıyor. Kadının kazandığı gelire el konması, para harcamasının kısıtlanması ya da nereye harcayacağına karışılması bu türün en yaygın şekilleri.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Tek taraflı ısrarlı takip

Türkçe' ye "musallat olma", "dadanma", "sırnaşma" olarak çevrilebilecek bu kavram; "6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna İlişkin Uygulama Yönetmeliği" nin 3' üncü maddesinde, "Arasında aile bağı veya ilişki bulunup bulunmadığına bakılmaksızın şiddet uygulayanın şiddet mağduruna yönelik olarak güvenliğinden endişe edecek şekilde fiziki veya psikolojik açıdan korku ve çaresizlik duygularına sebep olacak biçimde içeriği ne olursa olsun fiili, sözlü, yazılı olarak ya da her türlü iletişim aracını kullanarak baskı altında tutacak her türlü tutum ve davranış" şeklinde tanımlanıyor. Sürekli telefonla aramak ya da kısa mesaj atmak, sosyal medya aracılığıyla takip edip sürekli karşısına çıkmak ya da kadının çalıştığıyaşadığı yere gelerek rahatsız etmek gibi eylemler tek taraflı ısrarlı takibe giriyor.

Siber şiddet

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Siber şiddet; bireyin koşulları, özellikleri veya güvenlik açıklarından yararlanarak kişilerin fiziksel, cinsel, psikolojik ya da ekonomik zarara girmesi ile sonuçlanan veya sonuçlanma olasılığı olan eylemler ile sömürülmesini içeriyor. Kadınlara yönelik siber şiddet kişisel bilgileri ele geçirme, siber takip, intikam amaçlı pornografi, cinsiyete dayalı hakaret ve saldırı ile tecavüz ve ölüm tehdidi gibi çeşitli biçimlerde görülebiliyor. İnternete erişimin artması, mobil bilgilerin hızla yayılması ve sosyal medyanın yaygın kullanımı, kadınlara ve kız çocuklarına yönelik siber şiddetin büyüyen küresel bir sorun olarak ortaya çıkmasına yol açıyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Dünya genelinde kadına yönelik şiddetin yaygınlığının belirlenmesine yönelik olarak uluslararası, bölgesel, ulusal kurum ve kuruluşlar tarafından pek çok çalışma gerçekleştiriliyor. DSÖ tarafından 2023 yılında yayımlanan "Kadına Yönelik Şiddet Yaygınlık Tahminleri" raporunda, karşılaştırılabilir veriye sahip 161 ülke ve bölge üzerinden; 2018 küresel tahminleri hesaplanmış bulunuyor. Rapora göre, dünya çapında eşi veya birlikte olduğu kişi -literatürde genellikle kullanılan terim ile yakın partneri- tarafından fiziksel veveya cinsel şiddete maruz kalan kadın oranları şöyle:

15 yaş üzerinde, yaşamın herhangi bir dönemi için 26

15 yaş üzerinde, son on iki aylık dönem için 10

15-49 yaş arasında, yaşamının herhangi bir dönemi için 27

15-49 yaş arasında, son on iki aylık dönem için 13

Rapordaki bölgeler bazında oranlar incelendiğinde, yaşam boyu kadına yönelik şiddet yaygınlığının en düşük olduğu bölgenin Güney Avrupa ( 16), en yüksek olduğu bölgenin ise Güney Asya ( 35) olduğu görülüyor.

Ülkemizde kadına yönelik şiddet biçimlerinin yaygınlığına, kadına yönelik şiddetin sonuçlarına ve mücadeledeki duruma ilişkin değerlendirmeye esas olacak verilerin elde edilmesi amacıyla; Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM) tarafından, "Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması"