Nihayet Esad'lı çözüm

Türkiye-Suriye ilişkileri, bilinen nedenler, duygusalideolojik yaklaşımımız ve Suriye yönetiminin iç savaşta rejimi kurtarmak için kendi halkına karşı acımasız bir davranış içine girmesinden dolayı 11 yıl önce bozulmuştu. Türkiye, ilişkiler bozulunca Suriye'de istikrarın mevcut iktidarla sağlanamayacağı gerekçesiyle, Esad rejimini yıkmak istemiş, muhalif cihatçı ve radikal unsurlar ile iş birliği yapmış, alternatif askerî güç oluşturmuş (ÖSO), PYD lideri Salih Müslim'le ortak hareket etmiş ve bölgede muhalif Sünni kantonel özerk yapılar tesis etmeyi dahi düşünmüştür. Uzmanlar, böyle bir yaklaşımın yanlış olduğunu, ülkelerin iç işlerine karışmanın sakıncalar doğurduğunu, istikrar ve çözümün hâkim iktidarla iş birliği içinde yapılmasının doğru olacağını dile getirse de bu açıklamalar fayda etmemiş, aksine tepki çekmiştir. Bugüne kadarki gelişmelerden en fazla zarar gören iki ülke olmuştur. Bunlar, ülkesi darmadağın olan Suriye'yle güvenlikbeka, ekonomik ve sosyal sorunlarla karşı karşıya kalan Türkiye'dir. Dış politikada duygusal ve ideolojik yaklaşımlar sonucunda ilişkilerimizin bozulduğu ülkelerle yeniden diyalog kurabilmek için başlattığımız girişimlere, geç de olsa, Suriye'yi de dahil etmemizin, sorunlara da çözüm getireceği düşüncesiyle fayda getireceğine inanılmaktadır. Suriye'deki durum diğerlerinden farklı BAE, S.Arabistan, İsrail, Mısır gibi ülkelerle ilişkileri düzeltme, esas itibariyle diplomasi, ekonomi, kısmen de sosyal alanlarda cereyan etmektedir. Ancak durum Suriye'de tamamen farklıdır. Ülkenin 13'ü ABD destekli SDGYPGPKK tarafından işgal altında olup, bölgede bir terör devleti oluşturma aşamasındadır. Türkiye, kuzeyde terör koridoru kurulmasını engellemek ve ülkeyi terör unsurlarının saldırılarından korumak için, organize ettiği rejim muhalifi SMOÖSO ile birlikte üç bölgede kontrol sağlamıştır. Savaştan kaçan 5 milyon Suriyeli sığınmacı, Türkiye'de demografik yapıyı bozmuştur. İdlip'de radikal ve ılımlı cihatçı gruplar duruma hâkimdir. Suriye ordusu, bölgede kontrolü ele geçirmek için operasyon yapabilir. Bu durum Türkiye'ye, ilave bir milyona yakın sığınmacı gelmesine neden olabilir. Görüldüğü üzere çözümün tek yönlü olmasının bir anlamı olmayıp, mutlaka kapsamlı olması gerekmektedir. Suriye'yle görüşmeler başladı Suriye'yle diyalog kurmak için medya kanalıyla yapılan çağrılara Suriye fazla ilgi göstermemiş, ancak Türkiye'nin Rusya'ya "çözümü birlikte üçlü olarak yapalım" teklifine Rusya'nın sıcak bakması ve aslında bunu uzun bir süredir de arzu etmesi sonucunda ilk üst düzey görüşme Moskova'da yapılmıştır Uzun süredir iki ülke istihbarat örgütleri arasında, operasyonlar, eylemler ve hareketlerden Türkiye ve Suriye'nin zarar görmemesi için koordinasyon amacıyla görüşmeler yapılmaktayken, şimdi de Türkiye MİT Başkanı ve Millî Savunma Bakanı'yla onların Suriye ve Rusya mevkidaşlarının Moskova'da bir araya