Düşüncede değişimin başlıca sorunu kendini beğenme ya da yaptıklarını putlaştırmasıdır. Allah'ın insana bağışladığı kimi yetiler özeldir. Bunları hayırla icra etmek insanın kendisine olan özel kazanımlarıdır. Bunlar bir üstünlük aracı değil bulunduğu duruma daha fazla sorumluluk yüklenmesidir. İyi ve güzel olanları icra etmek, yapmak, ibda etmek onun için ayrıca bir hayır kapısıdır. Yaptıklarını kusursuzluğu da bir hünerdir. Ustalıktan kalfalığa geçiş ya da ustalık hünerlerinin en iyisine sahip olmak kişinin çabasının bir sonucu. Bir Müslüman yaptığı güzel şeylerle ile elbette huzurlu olur. Bir işi başarmanın daha iyiye ve daha güzele varmanın sevinci olur. İnsanların yaptığı hayırlı ve güzel işler hem bu dünya hem de öte dünya için hayırla anılmayı gerektirir. Geleneğimizde buna sadaka-ı cariye, yani geçerli olan sadaka, hayır işi denir. Bunların sürekli ve kalıcı olanları var. Bir de insanların yaptıklarını aşırı abartması ve ona tapmaya kadar varan hayranlığı ya da gururu. Bu, bazen öylesine aşırılığa neden olur ki, artık o, onun için bir zirvedir, dokunulmaz konumdadır. İslâm öncesi putperest toplumlar "cahiliye" diye nitelendirilir. Onların cehaletleri, daha çok putlara tapınmalarıyla ilgilidir. Bunun ironisi, yaptıkları ve taptıkları şeyleri sonradan yemeleri, imha etmeleridir. Cahiliye duygu ve düşüncesi sadece geçmiş yani antik zamanlara ait değildir, günümüz için de geçerlidir. İnsanın yapıp ettiklerinin en iyisi her zaman yapılabilir. Sonsuzluk diye bir şey var. Bir mimar en iyisini yapar zamanına damgasını vurur, yüzyıllar kalıcı olur. İslâm sanat ve mimarisinde en özgün ismi Mimar Sinan'dır. Mimar Sinan sanatında bir zirvedir ve aşılamamıştır. Modern mimaride onun tarzı aşılamadığından başka tarzlara yönelinmiş ya da onun kötü taklitleri süre gelmiştir. Benzerinin yapılmasının ya da ısrarının bir anlamı olmaz. Mimarlar kendilerine yeni bir tarz bulmak zorundadırlar. Asıl getirmek isteğimiz konu şiir ve söz sanatlarıdır. Şiir, yani söz sanatı çekici bir alan. İnsanın insana doğrudan ses ve duygu ile hitabının aracı olması. Etkisi de vardır. Bir insan yaptıklarını İslâm düşünce geleneğinde olduğu gibi eğer hayırlı bir eylem olarak düşünüyorsa bunun daha iyisin gerçekleştirme çabasında olur. Şiir sanatının elbette zirveleri var. Her dönemden kalan, kalabilen birkaç isim olabilir. Şiir, ses ve söz sanatıdır. Bir insan yaptıklarının aşırılığına kendini kaptırır ve bunu dokunulmaz kılarsa, öyle düşünürse yaptıklarına bir tapınma duygusu egemen olur. Şiirini ve sanatını put haline getirenler, onu dokunulmaz olarak kabul edenler