Kavramlar, bir milletin veya topluluğun ne olduğunu gösterir. Müslüman toplulukların kavramları manevî bir öz taşır. Oluşum süreciyle birlikte, bu, gidilen, fethedilen bölgelerde kendini belli eder. Müslümanların diğer topluluklarla, kitlelerle buluşmaları karşılıklı etkileşimlere neden olur. İyi ve güzel olanların etkisi kalıcılığı, sürekliliği kuşaktan kuşağa geçer. "Cömertlik", dayanışma, bağışlama, feda etme, verme bir kişilik göstergesi. Cömert insanlar aynı zamanda mert olur. Gözünü kırpmadan, verdiğine pişman olmayan, gözü verdiklerinde kalmayan muhsindir, bağışlayıcı ve vericidir. "Muhsin" ihsan eden, bağışlayan kimsedir. Bu kavram, aynı zamanda güzellik içerir. İslâm estetiğinin temel özünü oluşturur. Hayatın bütünü içinde güzelliklere güzellikler ve iyilikler katma. İnsanlığa Müslümanlığın en önemli bağışıdır bu hâl. İslâm, hemen her dönemde insanlığa hayırlar ve güzellikler sunma düşüncesidir. Peygamberimiz ile insanlığın hayatına girdiği andan itibaren bambaşka bir hâl alır. Mekkeli Müslümanların Medine geçişiyle başlar bu güzellik. pushfn('ads'); Sözlüklerde "Fütüvvet" cömertlik ve bağıştır. "Hakikat ehlinin ıstılahınca halkı, dünyada da ahirette de kendinden üstün tutmaktır." Gölpınarlı, agm. s. 11. Bir insanın bütün varlığını bağışlaması, insanî duygular açısından oldukça zor bir durumdur. Yıllarını verdiği, alnının teriyle kazandığını bir anda gözünü kırpamadan bağışlama, günümüz mantığı içinde akıl almaz bir davranış. Hakikat ehli için ise bu hem bir sevinç gerekçesi hem huzuru hem de mutluluğudur. Günümüz insanının en çok gereksinimi olan bir durumdur. Mantığın ters yönde işlemesinde ise akıl almayan bu durum, kişinin zayıf kalmasına, fakirleşmesine, sıkıntı çekmesine neden olabilir. O an ve durum için böyledir de. Ancak onun kazanımları çok daha geniştir. Bugün dönüp geçmişe bakıldığında isimleri kalıcı olanların yaptıkları hayırlar ve bağışlar iledir. Müslümanların günümüzde sekülerleşmeleri, çıkarcı ve kapitalist bir zihni oluşum içinde yoğrulmaları kendi medeniyet düşünüşlerinin ve oluşlarının ne denli mantık dışı olduğu düşünülür. Kazanımlarını bağışlama saçmalığı pushfn('ads'); İnsanlığın birbirine bağlanmasını sağlayan güzel, iyi ve hayırlı ilişkilerdir. "Bir gün bir dilenci gelmiş, bir şey istemişti. Peygamber, buna bir şey verin dedi. Ali kalktı, gitti. Bir dinar, beş dirhem ve bir kap yemek getirdi. Peygamber sorunca dedi ki: O istediği zaman içimden bir parça yemek vermeyi geçirdim. Derken hatırıma beş dirhem vermek geldi. Giderken bir dinarım var, onu da vereyim