Bediüzzaman, "Hürriyet îmanın hassasıdır (özelliğidir). Hürriyet, Rahman olan Allah'ın bir hediyesidir. Meşveret, Meşrutiyet-i şer'iyyedir." (Beyanat ve Tenvirler, s. 40, 21.)Meşveret, "Ve işlerde onlarla istişare et. (Al-i İmran Suresi, 159), 'Onların aralarındaki işleri istişare iledir." (Şura Suresi, 38) mealindeki ayetlerle Kur'ân'ın emridir." der ve ilave eder: "Hürriyeti sû-i tefsir etmeyiniz (kötü yorumlamayınız)" (Divan-ı Harb-i Örfî, s. 77.) demiştir. Çünkü, "Hürriyet, müraât-ı ahkâm (hükümlere uymak) ve âdâb-ı Şeriat ve ahlâk-ı hasene ile tahakkuk ve neşv ü nema bulur." Yani, hürriyet, İslâm'ın hükümlerine uyma, Şeriatın, dinin ahlak, edep ve terbiye kaideleri ve aklın ortaya koyduğu güzel huylar ile filizlenir, serpilip gelişir. "Meşrûtiyet (demokrasi) hâkimiyet-i millettir... Umum akvamın sebeb-i saadetidir (tüm milletlerin mutluluk sebebidir)... Bütün eşvak ve hissiyât-ı âliyeyi (şevk, müspet ve ulvi, hisleri, duyguları) uyandırır; uyku bes, siz de uyanınız. İnsanı hayvanlıktan (sürü olmaktan, güdülmekten) kurtarır; siz de tam insan olunuz. İslâmiyetin bahtını, Asya'nın taliini açacaktır. Size müjde." (Beyanat ve Tenvirler, Enstitüinternet, s. 47.) "Cumhuriyet ki, adalet ve meşveret ve kanunda inhisar-ı kuvvetten (gücün hukukun emrinde olması, kuvvetin kanununla sınırlanmasından) ibarettir. (Haşiye: O zaman Meşrutiyet; şimdi o kelime yerine Cumhuriyet