Eski zamanlarda Anadolu hakkında farklı tanımlar, iddialar ve tespitler vardı. Ancak bence günümüzde artık TÜRKİYE-ANADOLU yaklaşımı en doğru yaklaşım olacaktır. Anadolu; kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Akdeniz, batısında Ege Denizi, kuzeybatısında Balkanlar, doğusunda ise İskenderun Körfezi'nden Suriye, Irak, İran, Gürcistan ile sınırlanmış bir coğrafya. Bana göre artık net olarak söylenilebilir ki birçok açıdan insan olma kavramının başladığı coğrafyanın adı ANADOLU. Zaman içinde yeme ve içme alışkanlıklarında da değişimler yaşandı, bu çerçevede insanların mutfak algıları gibi sofra alışkanlıkları da değişti ve gelişti. Ancak her konuda olduğu gibi uyulması gereken hatta değişmeyen bazı temel kurallar var. Mutfaklar her türlü yiyeceğin hazırlandığı, pişirildiği ve bazen de uygunluğu çerçevesinde tüketildiği yerler. DETAYLARIN ÖNEMİ BÜYÜK Mutfaklardaki her ayrıntı ve farklılık; görünümü, sunumu lezzeti ve besin değerleriyle mutfağın arkasındaki (yemeği hazırlayanlar) ve önündekiler (yemeği tüketenler) ile direkt alakalıdır. Mutfağın yapılacak işe göre yeterli olması, yemek salonunun mutfağa mümkün olan en yakın yerde ama yemek kokusundan izole olması, yardımcı araç ve gereçlerin, soğutucuların ve aydınlatmaların yeterli olması gibi birçok detay iyi yemek ve sofraların oluşturulmasındaki fiziki şartlardır. Bu ister bir ev olsun isterse bir yiyecek içecek işletmesi olsun değişmez. Küreselleşen dünyada yöresel mutfaklar; toplumlar ve bölgeler arasındaki kültürel farklılıkları ortaya çıkaran en önemli unsurlar olmuştur. Yöresel mutfaklar, bir bölgenin veya yörenin sahip olduğu yiyecek ve içeceklerin yanı sıra bunların hazırlanması, pişirilmesi, tüketilmesi, saklanması ve servis edilmesine ilişkin yöntemleri de kapsar. Yöresel mutfaklar; kullanılan araç ve gereç, mutfağın konumu, mimarisi, yemek törenleri ve bu çerçevede geliştirilen inanç ile uygulamalardan oluşan orijinal kültürel yapıyı ifade eden bir kavramlar bütünüdür. Genel olarak kabul gören bu temel yaklaşımlar çerçevesinde yemek pişirmek günümüzde insanların kendilerini ifade etme şekli olarak algılanabilecek içgüdüsel bir zanaat-sanat olarak görülür. MEŞAKKATLİ VE KEYİFLİ Mutfak kültürü ve lezzetin kimyası o kadar iç içedir ki, ayırabilmek oldukça zor. Hazırlanan yemeklerin kimyasında, coğrafi faktörler ve o coğrafyada yaşayanların kültürleri de söz konusu olunca oldukça enteresan bir sonuca ulaşıyorsunuz. Derin, meşakkatli ama bir o kadar da keyifli. Bu konuda ciddi araştırmalara imza atan araştırmacılardan alıntılar yapmaya çalıştım. "Kültürel görecelilik kuralına göre davranış biçimleri bir toplumdan diğerine değişmekte. İnsanların acıkması ve açlığını gidermek için yemek yemesi genel bir biyokimyasal olay iken, bu açlığını ne şekilde, ne zaman ve hangi yemeği seçerek gidereceği antropolojik ve dolayısıyla kültürel bir olgudur" (İnanç ve Çiftçi, 2002, s. 71). "Dünyada hemen hemen her mutfağın temel sayılacak bazı özellikleri söz konusudur. Bunlar o mutfağı ötekilerden ayıran özellikler olarak tanımlanır" (Beşirli, 2010, s. 160). "Bütün insanlar acıkırlar. Fakat bir insanın ne yediği coğrafya kadar kültürle de ilişkilidir. Tercih imkânı olduğu zaman neyi seçtiği, onu ne biçimde sağladığı, nasıl pişirdiği, nasıl, ne zaman ve nerede yediği kendi kültürüne göre şekillenir" (Tezcan, 2000, s. 1). ADINDA DERİN SIRLAR SAKLI "Beslenme kişinin inançlarını ve temel imgesel yapılarını ortaya çıkarır. Bir tarafta "KİŞİ NE YERSE O OLUR" ifadesi vardır bu da yenilen yiyeceklerin uyumu ve benimsenmesi