Mustafa Çağrıcı

Karar

'Güzel', 'iyi' ve 'ahenk'

Eski Yunan'dan beri erdem ahlakı taraftarı düşünürlerin bakışına göre ruh güzelliği ahlâkî arınmaya dayanır ve ahlâkî melekeler arasında bir ahenkuyum kurulmasıyla gerçekleşir. Böylece 'güzel' ve 'iyi', taşıdıkları ahenk dolayısıyla bir bakıma aynı anlamı ifade ederler. Çünkü Platon'un deyişiyle "kötülük bir ahenk yokluğu, erdem ise bir ahenktir" (

'Ramazan geldi hoş geldi'

Tasavvuf kültürümüzde önemle vurgulandığı üzere, gerçek dindar, her an gönlünde Allah ile birlikte olan, O'nun dışındaki her şeyin köleliğinden ruhunu kurtaran kişidir. Ama günlük hayatın koşuşturmaları bizi ruh dünyamızdan uzaklara atmaktadır.Kur'an'da, "Allah'ı unutan, bu sebeple Allah'ın da onlara kendilerini unutturduğu kimseler gibi olmayın" b

'Fitne'nin çağdaş versiyonları

İslam'ın ilk asrında siyasetçilerin ürettikleri, zamanla ulemanın "fitne" adını verip din kisvesi giydirdikleri şiddet olayları Müslüman toplumların ruhunda ürkütücü tesirler bıraktı. Halife Osman'ın katliyle başlayan fitneşiddet dalgaları Cemel Vak'ası, Sıffîn Savaşı ve Haricî isyanlarıyla devam etti. Emevi iktidarını reddeden Abdullah b. Zübeyr'i

'Fitne'

Aslında fitne kelimesi aşağıda görüleceği üzere- Kur'an-ı Kerîm'de insan ilişkileri bağlamında kullanıldığında inkârcılardan gelen ve Müslümanları dinlerinden koparmayı amaçlayan yıkıcı faaliyetleri ifade eder. Fakat Hz. Peygamber'den sonra bu kavram daha çok siyasal mahiyetteki iç karışıklıklar için kullanılmıştır; bu kullanım halen de devam etmek

Fârâbî'ye göre devletin adalet işlevi

Fârâbî, Müslüman ve Türk dünyası olarak benzerini neredeyse hiç yetiştiremediğimiz on bir asır önceki bir değerimizdir. 870 yılı civarında Türkistan'da doğdu. İyi bir öğrenim gördü. Bir süre hâkimlik yaptı. Orta yaşlarında İslam dünyasının batısına doğru ilim seyahatine çıktı ve Bağdat'ta karar kıldı. Özellikle felsefî alanlarda birikimini artırdı.

Ukrayna-Suriye karşılaştırması üzerinden Batı eleştirisi haklı mı

Çağdaş insanî meselelerle ilgilenmeyen bir düşüncenin kendini çağa ve çağdaş insana anlatması beklenemez. Bunu göremeyen biri, çağı da çağdaş insan tasavvurunu da anlamamış demektir. Esasen Hz. Peygamber'in başarısının beşerî yönüyle en önemli sebebi de o toplumun bilinen tarihinde ilk defa zayıfıyla, kölesiyle, yoksuluyla alt sınıflardan sayılan b

Küresel utanç

Şu günlerde mağdur ve mazlum Ukrayna halkı, tescilli katil ve zalim bir devletin saldırı ve işgali altında acılı saatler yaşarken başka konuda yazmak içimden gelmedi. İşgalin siyasi, diplomatik, askerî, hukuki vb. boyutlarını uzmanları yazıyor, konuşuyorlar. Bunları ilgilileri kadar bilemem de yazamam da. Fakat meselenin daha derinlerdeki sebebine

Neden 'birlik' olamıyoruz

Günümüzde ana sorunlarımızdan birinin zihinsel ve ideolojik parçalanmışlık olduğunu, bunun giderek toplumumuzu da böldüğünü görüyoruz. Şu günlerde hoş melodisiyle ve belki de biraz muziplik olsun diye mahalli ağızlı birkaç kelime katılmış sözleriyle bir şarkı dolaşıyor ortalıkta. İnsanların hoşça dinleyeceği böylesi bir şarkının sözleri bile bu par

"Başına gelen kötülük kendindendir" (ayet)

Önceki iki yazımda özgürlük-kader "antinomi"sine bir açıklama getirmeye çalıştım. Bunu yaparken bir yandan asıl dinî kaynağımız olan Kur'ân-ı Kerîm'e ters düşmemeye, aksine ondan istifade etmeye, bir yandan aklımızın "Özgürlük varsa, ancak o zaman ahlak vardır" hükmünü dikkate almaya, bir yandan da bilimsel açıklama getiremesem bile (çünkü bu mümkü

Kader ve tevekküle dair

Aynı konuyla ilgili bir önceki yazımı şöyle özetleyebilirim:1. Teorik olarak Allah'ın gücünün ve iradesinin sınırlandırılması düşünülemez. 2. Allah hikmetli ve adil olduğu için kullarına kötülük etmez; insanların başlarına gelenler kendi yanlışlarının veya ihmallerinin sonucudur. 3. İnsanlar yeterince bilgi ve donanım sahibi olmaz, işlerini gerekti