Modern dünyanın geleneklerine uygun yeni bir form oluşturma yetenekleri olmayanlar, sürekli eskiye vurgu yaparlar. Kadim dünyanın toplum yapılarıyla günümüz dünyasını değerlendirmek anakronizme düşmekten de öte cehalettir. Zira iktisadi yapı, siyasi yapı ve bu iki yapının oluşturduğu hukuk anlayışıyla birbirinden farklı iki dünya. Ancak toplumsal a
20.06.2022
139
İnanç alanı deyince akıllara "gayb" kavramı gelir. "Gayb"; gizli olan, görünmeyen, hazırda olmayandır. Beş duyu ile bilgi elde edilemeyen varlık alanı da diyebiliriz. On birinci asrın düşünürlerinden Ragıp El-Isfehani'ye göre "gayb" duyuların çerçevesine girmeyen ve aklın zaruri olarak gerektirmediği şeydir. Gayb telakkileri inançtan inanca değişir
13.06.2022
136
Bu köşede on yılı aşkın süredir yazıyorum. Gazetemin özgür tutumu ile zihnimin işleyişi arasındaki ahenk kalemimi olabildiğince rahatlatıyor. Yazılarımı takip edenler çok iyi bilirler; çözümlemelerimi ne günlük ucuz polemikler üzerinden yaparım ne de belli bir siyasi çizgiye kurban ederim. Akıl, eleştirel düşünce ve etik değerler kalemimin bekçiler
06.06.2022
173
Dârülharp, klasik kaynaklarda "küfür yönetiminin hâkim olduğu ülke" veya "kâfir liderin emir ve idaresinin yürürlükte olduğu ülke" şeklinde tarif edilir. Bu duruma göre Müslüman siyasal zihnin hakimiyetinin dışında kalan her ülke dârülharptir. Gelenekteki bu tanımı anlayabilmek için öncelikle şu tespitleri yapmak gerekir: Eski dünyada yönetim şekil
30.05.2022
139
Son dört yazıdan hareketle şu tespitleri dikkatlerinize sunmak istiyorum: Modern dünyada inançlı bilinç şöyle çalışır: Ben yaptıklarımdan dolayı hesap vereceğim. Bu hesabın bir yüzü Tanrı'dır (ilahî mahkeme), diğeri kamu otoritesidir (beşerî mahkeme). Tanrıya hesap verme denildiğinde zihinlere sevap-günah gelir, kamu otoritesi söz konusu olduğunda
23.05.2022
139
İnsan, tarih boyunca iyi yaşama arzusu içinde olmuştur ancak evrensel düşünme ve onun gereğini hayata geçirme talebinin 18. yy sonrası somutlaştığını söylemek mümkün. Elbette eski dünyada köleleştirmeye veya sömürülmeye direnen, insanlara eşit davranılması gerektiğine inanan düşünürler vardı; "Bütün insanlar dünyanın yurttaşlarıdırlar; herkes için
16.05.2022
146
Geçen hafta suç ve günah ayrımının yapılmadığını, fıkhi, hukuki ve ahlaki önermelerin birbirine karıştırıldığını ifade etmiştik. Önce günah kavramını ele alalım: Farsça bir kelime olan günah, kutsal varlık alanıyla ilişkilendirilir. Tanrıya ve buyruklarına karşı gelmek demektir. Mahiyeti dinden dine değişir. En ilkel dinlerden Sümer ve Asur-Babil k
09.05.2022
201
Hâkim din anlayışının "İman ve ahlak birbirlerinin varlığını zorunlu görmez, farklı alanlardır" kabulü tartışılmalıdır. Bu sadece Müslüman dindar bilincin sorunu değil elbette, Amerikalı fizikçi Nikola Tesla'nın o meşhur sözünü hatırlayalım: "O kadar cahilsiniz ki, dininiz var diye ahlaka ihtiyacınızın kalmadığını zannediyorsunuz" der.Geçen hafta s
02.05.2022
229
İslam'ın temeli imandır, vurgusu; 'bir kişi, ömrü boyunca hak hukuk tanımamış, yalan yanlış işler yapmış olsa da imanı onu kurtaracaktır zira iman eden herkes cennete girecektir' gibi bir algıyı beraberinde getirmiştir. Diğer taraftan, dini sorumlulukların (ibadetlerin) yerine getirilmesi olarak görülen dindarlık "tedbir ahlakı" denilen, yani "şu i
25.04.2022
229
Muhammed Hamdi Yazır, döneminin en iyi hocalarındandır. Aldığı eğitim ve ilgi alanları, çağdaşları arasında onu öne çıkartır. Yüksek bir belagati vardır; Türkçeyi, mana ve ahenk itibarıyla doğru, açık ve tatlı bir üslup içinde kullanır. Arapçayı ve Farsçayı şiir yazacak kadar iyi bilen Hamdi Yazır; Fransızca eserlerden çeviriler de yapar. İslami il
18.04.2022
177
248
229
219
© 2023
